Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler

Anlamca birbirinin karşıtı (tersi) olan sözcüklerdir.

Örnek:

• yumuşak – sert
• kolay – zor
• acı – tatlı
• maddi — manevi
• ağır — hafif
• ince — kalın
• alçak — yüksek
• bol — dar
• çabuk — yavaş
• kısa — uzun
• açık — kapalı
• ihtiyar — genç
• sıcak — soğuk
• alt — üst
• ölü — diri
• aç — tok
• iyi — kötü
• büyük — küçük

Dikkat:

• Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı değildir.
• Her sözcüğün zıt anlamlısı olmayabilir.
• Sözcüklerin karşıt anlamlıları cümlede kazandığı anlama göre belirlenir.
  “Küçük bir odada büyük hayaller kuruyorduk.“ cümlesinde “küçük ve büyük“ sözcükleri farklı anlamlarda kullanıldığı için zıt anlamlılık ilişkisi yoktur. “Küçük” sözcüğü, “boyutları benzerlerinden ufak olan” anlamında kullanılırken “büyük“ sözcüğü “önemli” anlamında kullanılmıştır.

Örnek Sorular

Aşağıdaki dizelerin hangisinde zıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Ağladı yâr ağladı, karaları bağladı
Yare yalan söyledim, yalanlara aldandı
B) Odası toz olmuş dolabı duman
Uyan kömür gözlüm uykudan uyan
C) Arpa ektim, biçemedim, bir düş gördüm sevemedim
Alışmışım soğuk suya, sıcak sular içemedim
D) Karacaoğlan der ki başa yazıldı
Gözüm yaşı sel sel oldu döküldü

Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmamıştır?

A) Dost başa, düşman ayağa bakar.
B) Aç, tokun hâlinden anlamaz.
C) Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar.
E) Birlikten kuvvet doğar.

Kuşların sesi her yeri kaplamıştı. Kaç kez duymuştuk daha önce bu sesleri? Önemli olan bizim bu doğa harikalarını fark edebilmemizdir. Ama kimin umurunda değil mi? Ne de olsa hayatı iyi kötü yaşıyoruz. Ufak güzellikleri görmesek de olur.

Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisinin zıt anlamlısı vardır?

A) ses    B) kaç    C) önemli     E) kötü