ADIL (ZAMİR) BİLGİSİ

Cümlede adın yerini tutan, ad olmadığı halde ad gibi kullanılan sözcüklere adıl denir.

• “O senden daha uzundu.”
• “Onu uyarır, mısın?”
• “Bunlar nereye gidiyor.”
• “Kendine çeki düzen vermelisin.”
• “Bunu değil, ötekini istiyorum.”
• “Gelenlerin birçoğu tanıdıktı.”

ADIL ÇEŞİTLERİ

1. Kişi Adılları:

Kişi adlarının yerine kullanılan adıllardır. Kişi adılları şunlardır: Ben, sen, o, biz, siz, onlar.

Kişi adılları cümlelerde adlara getirilen durum eklerini alabilirler.

Yalın Durum	Yükleme Durumu -i	Yönelme Durumu -e	Bulunma Durumu -de	Ayrılma Durumu -den
TEKİL
1. ben	beni	bana	bende	benden
2. sen	seni	sana	sende	senden
3. o	onu	ona	onda	ondan
ÇOĞUL
1. biz	bizi	bize	bizde	bizden
2. siz	sizi	size	sizde	sizden
3. onlar	onları	onlara	onlarda	onlardan

“benim defterim“ “onun evi“
“senin yurdun“, “onların sorunu“

2. İşaret Adılları:

Varlıkların yerini belirtmek için kullanılan adıllara işaret adılları denir.

İşaret adılları, cümlelerde adlara getirilen durum eklerini alabilirler.

Tekil İşaret Adılları: Bu, şu, o
Çoğul İşaret Adılları: Bunlar, şunlar, onlar

Öteki, beriki, burası, şurası gibi sözcükler de işaret adılıdır.

Yalın Durum	-i Durumu	-e Durumu	-de Durumu	-den Durumu
TEKİL
1. bu	bunu	buna	bunda	bundan
2. şu	şunu	şuna	şunda	şundan
3. o	onu	ona	onda	ondan
ÇOĞUL
1. bunlar	bunları	bunlara	bunlarda	bunlardan
2. şunlar	şunları	şunlara	şunlarda	şunlardan
3. onlar	onları	onlara	onlarda	onlardan

“bunun kapağı kırık” “onları çöpe at.”
“şunun yanındaki ev”, “onun penceresi açık”

3. Belgisiz Adıllar:

Yerine kullanıldığı adı kesin olarak değil de yaklaşık olarak belirten adıllara belgisiz adıl denir.

Başlıca belgisiz adıllar şunlardır:
“çoğu, biri, birkaçı, hepsi, bazısı, tümü, herkes, hiçbiri…”

“Herkes ayaktaydı.”
“Birçoğunu gördü.”
“Beni kimse görmedi.”
“Herkes geldi.”

4. Soru Adılları:

Soru yoluyla adların yerini tutan adıllara soru adılı denir.

Başlıca soru adılları şunlardır:
“ne, kim, hangisini, kaçı, neden, kime, ne kadar, ne…”

“Yemekten sonra ne alırsınız?”
“Hangisi sizin?”, “Kime gidiyorsunuz?”
“Kaça aldın?”, “Kim söyledi?”

“Herkes iskeleye doğru koşuyordu.”cümlesinde zamir olan sözcük hangisidir?
A) iskele   B) herkes    C) koşuyordu   D) doğru

“Geçen yaz bana da gelmişti.” cümlesinde altı çizili sözcüklerin türleri hangi seçenekte verilmiştir?
A) adıl – adıl   B) sıfat – adıl    C) adıl – sıfat    D) sıfat — sıfat

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adıl olan bir sözcük yoktur?
A) Bazı insanlar güler yüzlüdür.
B) Bazıları asık yüzlüdür.
C) Herkes her zaman mutlu olamaz.
D) Sen, benim en yakın dostumsun.

“Benim boyum uzun onunki kısa.” cümlesinde ilgi adılı olan sözcük hangisidir?
A) Benim B) boyum C)) uzun D)onunki

Çözümlü Örnek:

“Birileri bana bunu verdi.” cümlesindeki adılları bulun ve türlerini yazınız?

Birileri → belgisiz adılı
bana → kişi adılı
bunu → işaret adılı

Bu sözcüklerin üçü de birer tane varlığın yerini tutmaktadır. Üçü de adıldır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. “Ali bugün sinemaya gitti. O, filmi çok beğendi.” cümlesinde altı çizili kelime hangi tür zamirdir?

A) Kişi zamiri
B) İşaret zamiri
C) Belgisiz zamir
D) Soru zamiri

Çözüm:
“O” kelimesi, Ali’nin yerine kullanılan bir kişi zamiridir. Kişi zamirleri varlıkların adlarının yerine geçen kelimelerdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

---

2. “Bu kalem senin mi?” cümlesindeki “bu” kelimesi hangi tür zamirdir?

A) Kişi zamiri
B) İşaret zamiri
C) Belgisiz zamir
D) Soru zamiri

Çözüm:
“Bu” kelimesi herhangi bir ismin yerini tuttuğu için işaret zamiri olarak kullanılmıştır. İşaret zamirleri bir varlığı işaret eder ancak ismini söylemez. Doğru cevap B şıkkıdır.

---

3. “Bazıları bugün okula gelmedi.” cümlesinde “bazıları” kelimesi hangi tür zamirdir?

A) İşaret zamiri
B) Belgisiz zamir
C) Kişi zamiri
D) Soru zamiri

Çözüm:
“Bazıları” kelimesi, belli olmayan kişilerin yerine kullanılmıştır. Belgisi zamirler belli bir varlığı veya kişiyi işaret etmeden genel olarak kullanılır. Doğru cevap B şıkkıdır.

---

4. “Kaç tane kitap okudun?” cümlesindeki “kaç” kelimesi hangi tür zamirdir?

A) Kişi zamiri
B) İşaret zamiri
C) Belgisiz zamir
D) Soru zamiri

Çözüm:
“Kaç” kelimesi, sayı belirterek ismin yerine geçtiği için soru zamiridir. Soru zamirleri, isimlerin yerine soru yoluyla kullanılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

---

5. “Beni hiç kimse aramadı.” cümlesinde “hiç kimse” kelimesi hangi tür zamirdir?

A) İşaret zamiri
B) Kişi zamiri
C) Belgisiz zamir
D) Soru zamiri

Çözüm:
“Hiç kimse” kelimesi, belirsiz bir kişiyi ifade ettiği için belgisiz zamirdir. Belirsiz zamirler, kimin veya neyin olduğu tam belli olmayan kelimelerdir. Doğru cevap C şıkkıdır.