Yüksek Basınç ve Özellikleri 9.Sınıf Coğrafya
Çevresine göre basınç değerleri fazla olan yerlere yüksek basınç alanı denir. Yeryüzündeki en yüksek hava basıncı deniz seviyesinde, 1083,8 mb olarak Sibirya’da bulunan Agata kentinde kaydedilmiştir.
Yüksek basınç alanlarının genel özellikleri şunlardır:
- Yatay yönlü hava hareketi, merkezden çevreye doğrudur. Buna bağlı olarak basınç alanlarının merkezinden çevreye doğru gidildikçe basınç değerleri düşer.
- Merkezden çevreye doğru hareket eden hava kütleleri (rüzgarlar), Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hareketine bağlı olarak sapmaya uğrar. Kuzey Yarım Küre’de hareket yönünün sağına, Güney Yarım Kürede soluna doğru sapma gösterir.
- Dikey yönlü hava hareketi alçalıcı özelliktedir. Alçalıcı hava hareketlerinin görüldüğü yerlerde hava genellikle açık ve güneşlidir.
Örnek:
Çözüm: Şekil incelendiğinde, basınç merkezindeki okların yani rüzgarların merkezden çevreye doğru estiği görülür. Bu durum, basınç merkezinin yüksek basınç alanı olduğunu gösterir. Böylece A, B ve D seçenekleri elenmiş olur. Basınç alanının hangi yarım kürede olduğu ise okların sapma yönüne göre belirlenir. Hatırlayacağımız üzere, yüksek basınç alanlarında merkezden çevreye doğru hareket eden hava kütleleri (rüzgarlar), Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hareketinin etkisiyle Kuzey Yarım Küre’de hareket yönünün sağına, Güney Yarım Küre’de soluna doğru sapma gösterir. Şekildeki okların hareket yönünün sağına doğru sapma göstermesi, bu yüksek basınç alanının Kuzey Yarım Küre’de olduğunu kanıtlar. Cevap C