Atmosferdeki su buharının, gaz halden sıvı veya katı hale geçmesine yoğuşma denir. Havadaki nemin yoğuşması sonucunda sis ve bulut meydana gelir. Yoğuşmanın temel nedeni havanın soğumasıdır. Sıcaklığı azalan bir hava kütlesinin taşıyabileceği nem miktarı azalacağından yoğuşma meydana gelir. Isınan havadaki yoğuşma ortadan kalkar.

Sis

Yeryüzüyle temas halinde olan havanın yoğuşmasıyla sis meydana gelir. Sisin oluşması havanın soğumasına bağlıdır. Sis oluşumu havanın soğumasıyla gerçekleştiği için, yıl içinde daha çok kış döneminde meydana gelir. Gün içindeyse daha çok sabaha doğru oluşur. Öğleye doğru havanın ısınmasıyla birlikte sis ortadan kalkar.

Sıcak bir havanın soğuk bir yüzeye gelmesi sis oluşturabileceği gibi, soğuk havanın sıcak bir yüzeye gelmesi de sislere neden olur. Sonbahar ve kış aylarında rüzgarsız gecelerde, kara üzerinde gece havanın soğumasıyla kara sisleri oluşur. Yamaç boyunca yükselen havanın soğuması yamaç sislerine yol açar. Sıcak ve soğuk okyanus akıntılarının karşılaşma alanlarında deniz sisleri oluşur.

Sisler, görüş mesafesini azaltarak kara ve deniz ulaşımını zorlaştırır. Büyük kentler üzerinde uzun süre dağılmayan sisler, hava kirliliğinin artmasına neden olur.

Bulut

Su buharı yerden yükseldikçe soğur ve su zerrecikleri halinde yoğuşur. Yoğuşan bu küçük su zerreciklerine bulut denir. Bulut oluşumu sis oluşumuna benzer. Aradaki tek fark, bulutların yükseklerde, sislerin yeryüzüne yakın kesimlerde yoğuşmasıdır.

Yükselen hava kütleleri her 100 metrede 0,5 °C soğuduğu için, belli bir yükseklikten sonra doyma noktasına ulaşarak bulut oluşturur. Bulutların oluşmaya başladığı yüksekliğe yoğuşma seviyesi denir. Bulutlar yüksekliklerine göre; alçak bulutlar, orta yükseklikteki bulutlar ve yüksek bulutlar olmak üzere üçe ayrılır.

Bilgi: Bulutluluk oranı, gökyüzünün bulutlarla kaplı olma oranıdır. Bulutluluk, gökyüzünü kaplayan bulutların, 8 ya da 10 eşit parçaya bölünmüş halidir. Bu oran nefometre denilen aletlerle ölçülür.

Alçak Bulutlar

Yerden itibaren 3000 metre yüksekliğe kadar olan bulutlardır. Kümülüs, stratüs ve nimbüs bulutları bunların başlıcalarıdır. Kümülüsler, yükselici hava hareketlerine bağlı olarak oluşan, altı düz ve küme şeklindeki bulutlardır. Sağanak yağışlara yol açarlar.

Slratüsler genellikle gri renkte, düzgün görünüme sahip bulutlardır. Çiseleme şeklinde yağış bırakır. Nimbüsler gökyüzünü kapatan, koyu renkli bulutlardır. Uzun süreli yağışlara neden olurlar.

Orta Bulutlar

3000 ile 6000 metre arasında oluşan bulutlardır. Bu kesimdeki bulutlar altokümülüs bulutları olarak adlandırılır.

Yüksek Bulutlar

6000 metre yükseklikten sonra oluşan, çok ince ve seyrek olan, beyaz ve parlak bulutlardır. Genellikle yağış getirmezler. Bunlar daha çok sirüs ve sirrokümülüs bulutlarıdır.