YERLEŞME

Kırsal Yerleşme

Büyüklüğüne göre,

• kasaba, köy, köyaltı yerleşmeleri (mezra, oba, ağıl, mahalle, kom, divan, dam, yayla, çiftlik, bağ evi, dalyan, yazlık site)

Sürekliliğine göre,

• Kalıcı yerleşmeler (mahalle, mezra, divan, çiftlik, dalyan)
• Geçici yerleşmeler (bağ evi, yayla, dam, kom, oba, yazlık site)

Kurulduğu yere göre,

• ova, dağ, vadi, akarsu boyu, orman içi, deniz kıyısı

Dokusuna göre,

• Toplu yerleşmeler, dağınık yerleşmeler

Kentsel Yerleşme

Nüfusuna göre,

• Küçük kent, orta büyüklükte kent, büyük kent, metropolitan kent

Fonksiyonlarına göre,

• Sanayi şehri, tuzim şehri, tarım şehri, ticaret şehri, maden şehri, liman şehri, idari şehir, dini şehir, teknoloji şehri

YERLEŞME TİPLERİ

1) Kırsal yerleşmeler: Geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve ormancılıktır.

a) Köyaltı yerleşmeler: Beşeri ve ekonomik nedenlerle köylerden ayrılanların kurduğu küçük yerleşmelerdir. Büyük çoğunluğu mevsimlik yerleşmelerdir.

Köyaltı yerleşmeleri

Mahalle: Ev sayısı 5 ile 30 arasında değişen yerleşme tipidir. Zamanla gelişerek köy haline gelebilirler. Batı Kardeniz, Akdeniz, Marmara ve Batı Anadolu’da yaygındır.

Çiftlik: Geniş toprak mülkiyeti içindeki küçük yerleşme tipidir. Tarım ve hayvancılık yaplır. Trakya, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu’da görülür.

Mezra: Tarım ve hayvancılıgın yapıldıgı yerlerdir. Doğu ve Güneydogu Anadolu bölgesinde yaygındır.

Divan: Samsun, Bolu, İstanbul hattında görülen mahalle tipindeki yerleşmelerdir. Tahıl tarımı yaygındır.

Yayla: En önemli ve en yaygın köy altı yerleşmesidir. Yazların serin geçmesi, otların gür olması yaylacılığı geliştirmiştir. Turizm ya da hayvancılık amaçlı kullanılır.

Kom: Doğu Anadolu Bölgesi’nde hayvancılık yapılan yerlerdir. Yerleşmelerin içinde hayvan barınakları ve çoban evleri bulunur.

Oba: Akdeniz Bölgesi’nde yaylalarda görülen çadır yerleşmeleridir.

Ağıl: Genellikle küçükbaş hayvancılık yapılan Güneydoğu, iç Anadou ve Doğu Anadolu’da görülür. Etrafı çitler ve duvarlarla çevrili üstü açık yerleşmelerdir.

Dam: Ege Bölgesi, Göller Yöresi, Gökçeada ve Bozca ada yaygın olarak yapılan onun yanında da küçük çaplı tarımsal faaliyetlerin olduğu yerleşmelerdir.

b) Köy yerleşmeleri: Kır yerleşmelerin en büyüğüne köy denir. Nüfusları genellikle 2000’den azdır.

c) Kasabalar: Köy ile kent arasında geçiş özelliği gösterir. Ekonomik etkinlikleri yönünden köylere benzer, el sanatları ve meslekler gelişmiştir. Nüfusu 2000 – 10.000 arasıdır.

2) Kentsel yerleşmeler: Büyük yerleşmelere kent (şehir) denir. Kent yerleşmelerinde iş bölümü belirgindir. Ekonomik faaliyetleri sanayi, ticaret, turizm, teknoloji gibidir.