Yerleşme Dokuları 9.Sınıf Coğrafya
Yerleşme dokuları veya yerleşmelerin dış görünüşleri doğal çevre koşullarına bağlı olarak değişir. Genellikle köylerin dış görünüşlerine göre yapılan bu sınıflandırmada, konutların birbirine olan uzaklığı belirleyici rol oynar. Yerleşme dokuları genel hatlarıyla ikiye ayrılır. Bunlar;
1. Toplu Yerleşme: Köyü oluşturan konutların birbirine çok yakın olduğu yerleşme modelidir. Bunlar genellikle yer şekillerinin engebesiz, su kaynaklarının az olduğu yerlerde görülür.
2. Dağınık Yerleşme: Köyü oluşturan konutların birbirine uzak olduğu yerleşme modelidir. Genellikle engebenin fazla, su kaynaklarının bol, tarım arazilerinin parçalı ve birbirine uzak olduğu yerlerde görülür.
Köyden daha büyük yerleşmeleri, farklı ekonomik etkinliklerin etkisini ve yerleşme planlarını da dikkate alırsak, yerleşme dokularına şunları ekleyebiliriz;
Kıyı Boyu Yerleşmeler: Genellikle deniz ve göl kıyılarında, dar bir şerit halinde kurulan yerleşmelerdir. Dağların kıyıya yakın, yüksek ve paralel uzandığı yerlerde daha yaygın olarak görülür.
Dairesel Yerleşme: Geniş ovalarda veya az engebeli düzlüklerde kurulan, dairesel şekle sahip yerleşmelerdir.
Çizgisel Yerleşme: Akarsu boylarında ya da işlek bir yol boyunca kurulan yerleşmelerdir. Kurak bölgelerden geçen akarsuların kenarında ve önemli kentleri birbirine bağlayan yollar üzerinde bu tür yerleşmelere daha sık rastlanır.