YER ALTI SULARI

Yüzeye düşen yağışların sızıntılarla bir bölümün yer altı tabakaları arasında birikmesiyle meydana gelirler. Özellikle yağışların yeterli seviyede olması durumunda geçirimli kayaçların olduğu karstik alanlar ve sızıntının fazla olduğu alçak alüvyal alanlar yer altı suları bakımından oldukça zengindir. Geçirimsiz yapımının yaygın olduğu veya yeterli yağışların olmadığı alanlarda ise yer altı suları fakirdir.

Fay Kaynakları:

Kırıklı yapının yaygın olduğu alanlarda faylar boyunca yer altına sızan sular derinliğe bağlı olarak ısınarak tekrar yeryüzüne çıkar. Bu şekilde fay kaynakları oluşur. Tektonik olarak hareketli levha sınırlarında yer alan Japonya, İzlanda, İtalya, Türkiye gibi ülkeler zengin fay kaynaklarına sahiplerdir. Fay kaynakları başta sağlık turizmi olmak üzere enerji üretiminde, sera tarımında ve konutların ısıtılmasında kullanılmaktadır.

Karstik Kaynaklar:

Kalker, jips ve kaya tuzu gibi suda kolay çözülebilen ve geçirgen yapılı arazilerde yüzey suları oldukça fakirdir. Ancak sızıntının fazla olmasından dolayı bu alanlar yer altı suları bakımından zengindir. Karstik yer altı su kaynakları yoğun kireç içermektedir. Bundan dolayı içme suyundan daha çok tarımda sulamada kullanılır.

Artezyen Kaynaklar:

Çevresine göre nispeten alçakta kalan sahalarda yer altı suları iki geçirimsiz tabaka arasına sıkışmış olarak bulunursa, kendiliğinden yüzeye çıkamaz. İnsanların sondajlarla müdahale ettiği bu sular basıncın etkisiyle yüzeye çıkartılır. Artezyen su kaynakları daha çok yarı kurak iklim bölgelerinde tarımda sulama amacıyla kullanılmaktadır.

Gayzer Kaynaklar:

Volkanizmanın aktif olduğu sahalarda yer altı suları magma vasıtasıyla ısınır ve kaynama noktasını geçerek basınçlı buhar şeklinde yüzeye çıkar. Bu nedenle gayzer adı verilen kaynaklar volkanik faaliyetlerin devam ettiği levha sınırlarında yaygındır. Gayzer kaynaklar bakımından İzlanda, Japonya ve Kuzey Amerika (Yellowstone Milli Parkı) oldukça zengindir. Gayzerlerde tıpkı fay kaynakları gibi enerji üretiminde, seraların ve konutların ısıtılmasında kullanılmaktadır.

Karadeniz’e dökülen; Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya Akdeniz’e dökülen; Aksu, Manavgat, Seyhan ve Ceyhan Ege Denizi’ne; dökülen Gediz, Büyük Menderes, Meriç ve Küçük Menderes Basra Körfezi’ne dökülen “Karasu, Murat, Fırat ve Dicle açık havzalı akarsularımızdır.

İç Anadolu Bölgesi’nde “ Tuz Gölü – Konya Bölümü, Eber ve Akşehir Gölleri
Doğu Anadolu Bölgesi’nde “ Van Gölü ile Hazar Denizi’ne dökülen Aras ve Kura akarsu havzaları
Akdeniz Bölgesi’nde “ Göller Yöresi (Burdur Gölü, Acıgöl) en önemli kapalı havza alanlarıdır.