Yazma Stratejileri
Güdümlü Yazma
- Amaç: Öğrencilerin bir konu hakkındaki bilgilerini, duygularını ve düşüncelerini etkili bir şekilde anlatma becerilerini geliştirmek.
- Uygulama:
- Öğretmen, öğrencileri belli bir konu hakkında bilgilendirir.
- Konu, öğrenciler tarafından çeşitli yönleriyle sınıf ortamında tartışılıp değerlendirilir.
- Öğrenciler konu hakkında edindikleri bilgiler ışığında duygu ve düşüncelerini yazılı olarak ifade ederler.
Serbest Yazma
- Amaç: Öğrencilerin herhangi bir konudaki duygu, düşünce ve hayallerini yazmalarını sağlayarak ifade güçlerini ve yazılı anlatım yeteneklerini geliştirmek.
- Uygulama:
- Öğrenciler bir konu seçerler ve seçtikleri konu hakkındaki duygu, düşünce ve hayallerini istedikleri metin türünde (deneme, şiir, hikâye, tiyatro, masal vb.) yazarlar.
- Serbest yazma çalışmalarının sınıfta uygulanma zorunluluğu yoktur. Öğrenciler okul dışında yazdıklarını da öğretmen ve arkadaşlarıyla paylaşabilirler.
Kontrollü Yazma
- Amaç: Kelimeleri, cümle yapılarını ve ifade kalıplarını Türkçenin kurallarına uygun şekilde yazmak.
- Uygulama:
- Kelime, cümle ve paragraf düzeyinde yapılan kontrollü yazma çalışmaları, öğrencilerin seviyeleri dikkate alınarak cümle ve paragraf düzeyinde ele alınmıştır. Dil bilgisi çalışmalarını da pekiştirmeye yönelik olan bu yöntem şu şekilde uygulanabilir:
- Öğrencilere örnek bir metin verilir. Öğrenciler metinde geçen anahtar kelimeleri de kullanarak yeni bir metin oluştururlar.
- Bir paragrafı oluşturan cümlelerin yerleri değiştirilir. Öğrenciler, duygu ve düşüncenin akışına göre cümleleri mantıklı bir sıraya koyup paragrafı yeniden oluştururlar.
- Belirli bir konuda öğretmen veya öğrenciler tarafından hazırlanan sorulara verilen cevaplar bütünlük içinde ele alınarak birkaç paragraf metin oluşturulur. Öğrenciler, metni hemen yazabilecekleri gibi konu hakkında araştırma yapıp yeterli bilgi sahibi olduktan sonra da yazabilirler.
- Kelime, cümle ve paragraf düzeyinde yapılan kontrollü yazma çalışmaları, öğrencilerin seviyeleri dikkate alınarak cümle ve paragraf düzeyinde ele alınmıştır. Dil bilgisi çalışmalarını da pekiştirmeye yönelik olan bu yöntem şu şekilde uygulanabilir:
Metin Tamamlama
- Amaç: Öğrencilerin okuduklarından hareketle duygu, düşünce ve hayal dünyalarını zenginleştirmek.
- Uygulama:
- Öğrencilere olay veya düşünce ağırlıklı bir metnin bölümlerinden birkaç cümle verilir. Öğrencilerden, okuduklarından hareketle duygu, düşünce veya olayların gelişimine yönelik fikirlerini yazmaları istenir.
- Metin tamamlama sürecinde, duygu, düşünce ve olayların metnin genel anlamına ve mantıksal bütünlüğüne bağlı kalınarak tamamlanması istenir.
Tahminde Bulunma
- Amaç: Öğrencilerin okuduklarından hareketle duygu, düşünce ve hayal dünyalarını zenginleştirmek.
- Uygulama:
- Öğrencileri etkin duruma getirerek onların yorum yapma ve fikir yürütme becerilerini geliştirmek.
Bir Metni Kendi Kelimeleriyle Yeniden Oluşturma
- Amaç: Öğrencilerin kendilerine özgü ifade şekillerini ve üsluplarını geliştirmek.
- Uygulama:
- Öğrencilere bilgilendirici veya öyküleyici bir metin okutulur/dinletilir.
- Metindeki düşünce ve olayları kavrayan öğrenciler, “Ben olsaydım nasıl yazardım?” düşüncesinden hareketle metni kendi ifadeleriyle yeniden kurgularlar.