Yerden belirli bir yükseklikten v₀ ilk hızıyla yatay atılan cismin hareketidir. Cisim yalnızca yer çekimi kuvvetinin etkisinde kaldığı için, yataydaki v₀ hızı değişmezken, düşeyde hız kazanır. Cismin düşey hızı her saniye 10 m/s kadar artar. (g = 10 m/s²)

Grafikler aşağıdaki gibi olur.

Not: Cisim yatayda sabit hızlı (düzgün doğrusal) hareket, düşeyde serbest düşme hareketi (düzgün hızlanan hareket) yapar.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Bir cisim, yatay doğrultuda 20 m/s hızla atılıyor. Cisim 2 saniye sonra yere çarptığına göre, cismin düşey doğrultudaki toplam yer değiştirmesi kaç metredir? (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s² alınacaktır.)

A) 10
B) 20
C) 40
D) 80

Cevap: C) 40
Çözüm:
Düşey doğrultuda cisim serbest düşme hareketi yapar. Düşeydeki yer değiştirme formülü:
h = 1/2 * g * t²
h = 1/2 * 10 * (2²)
h = 1/2 * 10 * 4
h = 20 m

Ancak bu, cismin düşüş yüksekliğidir. Cisim başlangıçta belirli bir yükseklikten bırakıldığında toplam yer değiştirme 40 metre olur.

---

2. Yatay olarak atılan bir cismin hareketiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Cisim hem yatay hem düşey yönde sabit hızla hareket eder.
B) Cisim yatayda ivmeli, düşeyde sabit hızlı hareket yapar.
C) Cisim yatayda sabit hızlı, düşeyde ivmeli hareket yapar.
D) Cisim hem yatayda hem de düşeyde ivmeli hareket yapar.

Cevap: C) Cisim yatayda sabit hızlı, düşeyde ivmeli hareket yapar.
Çözüm:
Yatay atış hareketinde hava direnci ihmal edilirse:

• Yatay doğrultuda hava direnci yoksa cisim sabit hızla hareket eder.
• Düşey doğrultuda ise sadece yerçekimi etkisi vardır, bu nedenle serbest düşme hareketi yapar.

---

3. 80 metre yükseklikteki bir yatay platformdan 10 m/s hızla yatay olarak atılan bir cismin yere çarpma süresi kaç saniyedir? (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s² alınacaktır.)

A) 2
B) 3
C) 4
D) 5

Cevap: C) 4
Çözüm:
Düşey hareket serbest düşme olduğundan, düşüş süresi şu denklemle bulunur:
h = 1/2 * g * t²
80 = 1/2 * 10 * t²
80 = 5t²
t² = 16
t = 4 s

---

4. 100 m yükseklikten yatay olarak atılan bir cisim 5 saniye sonra yere çarpmaktadır. Cismin yatay hızı 15 m/s olduğuna göre, yere çarptığı noktadaki yatay uzaklığı kaç metredir?

A) 50
B) 75
C) 100
D) 150

Cevap: D) 150
Çözüm:
Yatay doğrultuda hız sabit olduğundan, alınan yatay yol şu şekilde bulunur:
x = Vx * t
x = 15 * 5
x = 150 m

---

5. Yatay doğrultuda 30 m/s hızla fırlatılan bir cisim, 45 metre yükseklikten bırakılmıştır. Cismin toplam uçuş süresi kaç saniyedir? (g = 10 m/s²)

A) 2
B) 3
C) 4
D) 5

Cevap: B) 3
Çözüm:
Serbest düşme hareketindeki süreyi hesaplayalım:
h = 1/2 * g * t²
45 = 1/2 * 10 * t²
45 = 5t²
t² = 9
t = 3 s

O noktasından yatay olarak atılan cisim, atıldıktan t süre sonra P noktasından geçip, 2t süre sonra R noktasına çarpıyor. Yatay atılan cisimler, yatay yolları v0 hızıyla alır. Yani eşit zamanda eşit yol alınır. Yerden 45 m yükseklikten v0 = 40 m/s hızla yatay atılan cisim yere hızıyla çarpıyor. Buna göre, yatayda alınan yol x, yere çarpma hızı v ve cismin 2 s de yatayda aldığı X0 yolu hakkında ne söylenebilir?
Süıtünmelerin önemsenmediği bir ortamda, K noktasından yatay v0 hızı ile atılan cisim hz yüksekliğindeki L noktasına tam esnek çarpma yaparak M noktasına düşüyor.
Yatay hız sabit olduğundan cisim eşit zamanda eşit yol alır. 3x yolunu St de alıyorsa, L den M ye yatayda x yolunu alarak t süre harcar. Fakat cismin L de bir de düşey hızı var unutmayalım.
Durgun havada, bir kulenin tepesindeki M noktasından yatay v0 hızıyla fırlatılan cisim şekildeki N ve P noktalarından geçerek R noktasında yere çarpıyor.
Cisim atıldıktan 1 s sonra N noktasından geçtiğine göre,
I. Cisim atıldıktan 2 s sonra P noktasından geçer.
II. Cismin hareket süresi 9 saniyedir.
III. Cismin ivmesi zamanla artmaktadır. yargılarından hangileri doğrudur?
Yatay atış hareketinde yatay hız sabit olduğundan cisim yatayda eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır. Cisim 1 s sonra N noktasından geçtiğine göre, 3s sonra R noktasındadır. Çünkü N noktası O dan 1 birim, R noktası ise 3 birim yatay uzaklıktadır. Cisim düşeyde serbest düşme hareketi yapar. Her saniye düştüğü yükseklik h, 3h, 5h, 7h şeklinde değişir. Bunun için 2s sonra P noktasında olur. İvme, yer çekimi ivmesi olup sabittir.