Yararlı bakteriler

• Ölü organik atıkları ayrıştırarak madde döngüsünde görev alırlar (saprofit bakteriler).
• Atmosferdeki azot gazını tutarak, toprağı azotça zenginleştirirler (siyanobakteri).
• İnsanların kalın bağırsağında yaşayarak B ve K vitaminlerini üretirler (mutualist bakteriler).
• Su, hava ve toprakta bulunan kirleticilerin mikroorganizmalar kullanılarak temizlenmesine “biyoremediasyon” denir. Biyoremediasyon da bazı bakteriler kullanılır.
• Bazı besinlerin yapımında kullanılır (Sirke, yoğurt, turşu gibi).
• Aşı, serum, antibiyotik, hormon üretiminde kullanılır.

Zararlı bakteriler

• İnsan, bitki ve hayvanların hastalanmasına bazen de ölümüne yol açan bakterilere “patojen (hastalık yapıcı) bakteriler” denir.
  Bir bakteri vücutta iki şekilde hastalığa neden olur:
  1. Bakteri yerleştiği bölgede aşırı çoğalarak ürer ve o bölgedeki doku, organlar görev yapamaz duruma gelir.
  2. Bakterinin ürettiği toksin (zararlı maddeler) dokunun, organın yapı ve görevini bozar.
• Patojen bakterilere karşı antibiyotik kullanılır. Ancak düzensiz ve gelişigüzel kullanılan antibiyotikler “antibiyotik direnci” oluştururlar.
• Antibiyotik direnci, antibiyotiğin belli bir bakteriyi öldürme ya da bakterinin üremesini durdurma özelliğini kaybetmesi demektir.
• Antibiyotiğe karşı direnç kazanan bakteri çoğalmaya devam eder.

Not: Antibiyotikler virüslere etki etmez.

Not: Transformasyon: Bakterilerin ortamda bulunan DNA parçasını alıp kendi DNA’larına eklemeleridir.
Transdüksiyon: Bir virüsün iki bakteri arasındaki gen transferini gerçekleştirmesidir.