YAPILARINA GÖRE SÖZCÜKLER
Sözcüklerin ekleri çıkarıldıktan sonra kalan anlamlı ve en küçük parçasına kök denir.
EKLER:
Sözcüklerden yeni sözcükler türetmek veya tümcenin anlaşılır olmasını sağlamak için getirilen ses gruplarına ek denir.
Ekler, sözcük kökünün arkasına getirilirler.
Türkçede ekler ikiye ayrılır:
1. Yapım Ekleri:
Eklendiği kök veya sözcüğün anlamını değiştirerek, yeni sözcükler türetmeye yarayan eklere yapım ekleri denir.
Dilimizde kullanılan en işlek yapım ekleri “—lı, —li, —tık, —tik, —sız, —siz, —gın, —gin, —er, —ar, —gı, —gi, —daş, —taş, —ak, —ek, —cı, —ci, —cik, cak” ekleridir.
2. Çekim Ekleri:
Eklendiği kök veya sözcüğün anlamını değiştirmeyen, cümlenin daha anlaşılır olmasını sağlayan eklere çekim ekleri denir.
Yapılarına göre sözcükler üçe ayrılır.
1. Basit Sözcükler
Yapım eki almamış sözcüklere basit sözcükler denir. Basit sözcükler çekim eki alabilirler.
- balık, ağaçlar, okulu, denizler
2. Türemiş Sözcükler
Bir yapım eki alarak, yapısı ve anlamı değişen sözcüklere türemiş sözcük denir.
Aşağıdaki tabloyu inceleyelim.
3. Birleşik Sözcükler
İki ya da daha fazla sözcüğün bir araya gelmesi ile oluşan yeni anlamlı sözcüklere birleşik sözcük denir.
Tablodaki birleşik sözcükleri inceleyelim.