XVIII. YÜZYIL ISLAHAT HAREKETLERİ

Bu dönemde batıdaki gelişmelerden yararlanılmaya başlanmıştır.

Lale Devri (1718 – 1730)

Padişah III. Ahmet ile Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın, Pasarofça Antlaşması’nın ardından toplumu rahatlatmak amacıyla başlattıkları devirdir.

Lale devrinde;

• Avrupa’nın önemli başkentlerinde geçici elçilikler oluşturuldu.
• Çok sayıda sivil mimari eserler yapıldı.
• Avrupa’dan matbaa getirilerek kitaplar basılmaya başlandı.

*Matbaanın Osmanlı’ya geç gelmesinin nedeni hattatlık mesleğinin korunmak istenmesidir.

• Çiçek aşısı uygulandı.
• Avrupa’nın Barok mimari tarzından yararlanılmaya başlandı.
• İlk itfaiye örgütü kuruldu.
• Kağıt, çini ve kumaş imalathaneleri açıldı. Lale devri Patrona Halil İsyanı ile sona erdi (1730).

I. Mahmut Dönemi Islahatları (1730 – 1754)

“Humbaracı Ahmet Paşa” Osmanlı ordusunun subay ihtiyacını karşılamak amacıyla “Hendesehane” adıyla ilk askeri – teknik okulu açtı. Orduyu bölük, tabur, alay gibi Fransız ve Avusturya orduları tarzında örgütledi. Kara Mühendishanesi’nin temelleri atıldı.

III. Mustafa Dönemi Islahatları (1757 – 1774)

• Deniz Mühendishanesi’nin kuruluş çalışmaları başlatıldı.
• Sürat Topçuları Ocağı kuruldu.
• İç borçlanma esasına dayanan Esham Tahvilleri sistemi uygulandı.

I. Abdülhamit Dönemi Islahatları (1774 – 1789)

• Yeniçeri Ocağı ile Tımar Sistemi ıslah edilmeye çalışıldı.
• Deniz Mühendishanesi (Mühendishane-i Bahri Hümayun)’nin kumluş çalışmaları tamamlandı.

III. Selim Dönemi Islahatları ( 1789 – 1807)

• Nizam-ı Cedid Ocağı kuruldu.
• Nizam-ı Cedid ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere Irad-ı Cedid Hazinesi kuruldu.
• Yeni ordu için Levent ve Üsküdar’da kışlalar kuruldu.
• Kara ve Deniz Mühendishanesi genişletildi.
• Viyana, Paris ve Berlin gibi önemli başkentlerde sürekli elçilikler kuruldu.
• Okullarda Fransızca öğrenimi başladı. Kabakçı Mustafa İsyanı sonucu ıslahatlar kesintiye uğradı.