Vücudumuzdaki Sistemlerin Sağlığı 6. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLERİN SAĞLIĞI

İç salgı bezlerinden salgılanan hormonlar sağlıklı büyüme, gelişme, üreme ve ruh sağlığı üzerinde etkilidir. İç salgı bezlerinin sağlığı için düzenli uyumalıyız. Sağlıklı beslenmeli, egzersiz yapmalı, stresten ve aşırı kafein tüketiminden uzak durmalıyız. İç salgı bezlerinden az ya da fazla hormon salgılanması bazı hastalıklara neden olur. Cücelik, devlik, diyabet (şeker hastalığı) ve guatr bu hastalıklardan bazılarıdır.

Devlik ve Cücelik: Büyüme döneminde hipofiz bezinden büyüme hormonu az salgılanırsa cücelik, fazla salgılanırsa devlik görülür.

Şeker Hastalığı: Pankreas bezinden insülin hormonu yeterince salgılanmazsa kandaki şeker normal seviyeye inmez ve şeker hastalığı (diyabet) görülür. Sağlıklı bir insanın idrarında şeker (glikoz) bulunmaz. İdrarda şeker tespit edilmişse şeker hastalığından söz edilir. Bir kişinin açlık kan şekeri ölçümü en doğru şekilde 6 – 8 saat açlıktan sonra ölçülür. Açlık kan şekeri 70 – 100 mg/dl olmalıdır. Yemek yedikten iki saat sonra yapılan ölçüm tokluk kan şekerini verir. Tokluk kan şekeri 100 — 140 mg/dl arasında olmalıdır. Diyabet tip 1 olarak adlandırılan diyabet çocuklarda daha sık görülür. Pankreasın görev yapmaması sonucu insülin hormonu salgılanmaz ve hastalar insülini dışarıdan alırlar. Diyabet tip 2 olarak adlandırılan diyabet ise genellikle 40 yaş üstü kişilerde görülür. Pankreas insülin üretir fakat vücut bunu gerektiği gibi kullanamaz. Diyabet tip 2 vücudumuzda pek çok organ ve yapıya zarar verir. Çocuklarda diyabetin sebebi yanlış beslenme ve hareketsiz bir yaşamdır.

Guatr: İnsan vücuduna yeterince iyot alınmazsa tiroit bezinden yeterince tiroksin hormonu salgılanamaz. Bu durumda
tiroit bezi tiroksin üretmek için çok çalışarak büyür. Bunun sonucunda boğazda şişkinlik olur. Bu hastalığa guatr denir.