Virüsler ve Sağlığımız 9.Sınıf Biyoloji
Bitki, hayvan ve insanlarda çeşitli hastalıklara neden olan organizmalardır. Virüslerin etkisiyle hücrelerin düzensiz çoğalması kanser oluşmasına neden olabilir. Virüslere bağlı olarak meydana gelen hastalıklara viral hastalıklar denir. Virüslerin mutasyona uğramaları, antibiyotiklerden etkilenmemeleri ve hücre içinde çoğalmaları hastalıklarının tedavisini zor hale getirir. AIDS, grip, kızamık, çocuk felci, çiçek hastalığı, sarıhumma, sarılık ve uçuk gibi hastalıklar insanlarda virüslere bağlı olarak meydana gelen hastalıklardan bazılarıdır.
Kuduz: Kurt, köpek, kedi ve yarasa gibi hayvanlarda bulunur. Bu hayvanlardan insana bulaşan virüs beyin ve omurilikte çoğalarak ölüme neden olur. Bir hayvan tarafından ısırılma durumunda kuduz ihtimaline karşılık aşı yaptırılması gerekir. Hastalık etkeni insan vücudunda kuluçka evresinde iken aşı yaptırılması sonucu oluşan antikorlar virüslerin çoğalmasını engeller.
AHDS: HIV virüsü, hastalıklara karşı direnç sağlayan bağışıklık sistemini etkisiz hale getirir. Bu nedenle normal şartlarda tedavi edilebilen hastalıklar tedavi edilemez hale gelir. İnsana cinsel ilişki, kan ve kan hücrelerinin alınması veya anneden bebeğe geçmek üzere üç şekilde bulaşabilir. Vücut bir defa HIV virüsü ile enfekte olmuşsa artık bu virüsün hiçbir şekilde yok edilmesi ya da vücuttan atılması mümkün değildir. Fakat, virüsün etkilerine engel olmak için bir takım ilaçlar geliştirilmiştir.
Her virüs çeşidi belirli bir konakçı hücrede çoğalabilir. Virüs konakçısını hücre zarında bulunan glikoprotein moleküllerinden tanır. Bazı virüsler hem insan hem de hayvanlarda çoğalabilir (örneğin kuduz virüsü). Bazı virüsler ise belirli bir dokuda çoğalır. Örneğin grip virüsü üst solunum yollarındaki hücrelerde çoğalır.
Grip: RNA Iı bir virüs türü tarafından oluşturulur. Baş ağrısı, ateş, öksürük ve halsizlik gibi belirtileri vardır. Öksürük ve hapşırma ile etrafa virüs yayılır ve sağlam kişilere bulaşır. En iyi tedavi soğuktan korunmak, hastalık anında yatak istirahati yapmak ve bol sıvı tüketmektir.
Hepatit B: Karaciğer iltihabı (hepatit) hastalığına neden olan virüslerden bir tanesidir. Kan yoluyla ve çok sıklıkla da yakın temasla (tükürük, ter, cinsel organ sıvıları) bulaşır. Taşıyıcı anneden bebeğine de doğum esnasında bulaşabilir. Kuaförlerde iyi sterilize edilmemiş manikür ve pedikür setleri, tıraş bıçakları, makaslar, steril olmayan aletlerle yapılan sünnet, kulak delme işlemleri ve ortak kullanılan diş fırçaları Hepatit B virüsünün bulaşmasına neden olabilir. Aşı ile korunmak mümkündür. Ancak hasta olanlar veya taşıyıcı olanlara aşı yapılmaz.
Herpes (Uçuk): Virüslerin sebep olduğu, cilt yüzeyinde etkisini gösteren bulaşıcı bir hastalıktır. Virüs genellikle ağız ve burun çevresine, üreme organlarına yerleşerek kızarıklık oluşturur. Öpüşme, cinsel ilişki ve kişisel eşyaların kullanılması ile sağlam kişilere bulaşır. Günümüzde kesin tedavisi yoktur. Bazı antiviral ilaçlar kullanılarak virüsün çoğalması engellenebilir.