Vektörler, fiziksel büyüklüklerin hem büyüklük hem de yön ile tanımlandığı bir matematiksel kavramdır ve 9. sınıf fizik dersinde sıkça karşılaşılan önemli konulardan biridir. Vektörlerin doğru anlaşılması, fiziksel olayları doğru yorumlayabilmek için kritik bir beceridir. Test çözme sürecinde de vektörlerin kullanımı yaygındır, bu nedenle vektörler konusunda bilgi sahibi olmak ve pratik yapmak büyük önem taşır. Bu yazıda vektörlerle ilgili temel bilgileri öğrenecek ve test çözme ipuçlarını inceleyeceğiz.

9. Sınıf Vektörler Ders Notu

9. Sınıf Vektörler Testleri (Yeni Müfredat)

9. Sınıf Vektörlerin Özellikleri Test 1 Çöz

9. Sınıf Vektörlerin Toplanması Test 1 Çöz

9. Sınıf Vektörlerin Toplanmasında Kullanılan Yöntemler Test 1 Çöz

9. Sınıf Vektörlerin Bileşenlerine Ayrılması Test 1 Çöz

9. Sınıf Vektörlerin Bileşenlerine Ayrılması Test 2 Çöz

Çözümlü Örnek Test Soruları:

Soru 1:

Bir öğrencinin elindeki kitap üzerinde iki kuvvet etki etmektedir: 10 N büyüklüğündeki F1 kuvveti yatayda sola, 6 N büyüklüğündeki F2 kuvveti yatayda sağa doğrudur. Bu iki kuvvetin bileşkesinin yönü ve büyüklüğü nedir?

A) 4 N sola
B) 6 N sağa
C) 4 N sağa
D) 10 N sola
E) 16 N sola

Çözüm:
Vektörler ters yönlü olduğu için bileşke kuvvet büyük olan kuvvet yönünde olacaktır. F1 (sola) ve F2 (sağa) ters yönlü olduğundan büyük olan kuvvetten küçük olan çıkarılır:
Bileşke kuvvet = 10 N – 6 N = 4 N sola.
Doğru cevap A şıkkıdır.

Soru 2:

Bir öğrenci A noktasından başlayarak 5 m doğuya, ardından 3 m kuzeye doğru yürümektedir. Öğrencinin başlangıç noktasından bitiş noktasına olan yer değiştirme vektörünün büyüklüğü nedir?

A) 3 m
B) 5 m
C) 7 m
D) 8 m
E) 10 m

Çözüm:
Yer değiştirme vektörü iki hareketin birleşimi ile bulunur. Doğu ve kuzey hareketleri dik olduğu için Pisagor teoremi kullanılır:
Yer değiştirme = √(5² + 3²) = √(25 + 9) = √34 ≈ 5.83 m.
Doğru cevap D şıkkıdır.

Soru 3:

Bir cismin üzerine aşağıdaki iki vektör uygulanmaktadır: F1 = 8 N kuzeydoğu yönünde ve F2 = 6 N kuzeybatı yönünde. Bu iki vektörün bileşkesinin yönü ve büyüklüğü hakkında hangisi söylenebilir?

A) 14 N doğuya doğru
B) 2 N kuzeye doğru
C) 10 N kuzeydoğu yönünde
D) 8 N kuzey yönünde
E) 14 N kuzey yönünde

Çözüm:
F1 ve F2’nin bileşenleri incelendiğinde, yatay bileşenler zıt yönde olduğundan birbirini götürecek, dikey bileşenler ise toplanacaktır. Bu nedenle bileşke kuvvet kuzey yönünde olacaktır.
Bileşke büyüklüğü = F1 ve F2’nin kuzey yönündeki bileşenlerinin toplamıdır:
Doğru cevap B şıkkıdır.

Soru 4:

Bir cismin üzerine etki eden iki kuvvetten biri doğuya doğru 15 N, diğeri kuzeye doğru 20 N’dir. Bu kuvvetlerin bileşkesi nasıl bulunur ve büyüklüğü nedir?

A) 15 N doğuya
B) 20 N kuzeye
C) 35 N kuzeye
D) 25 N kuzeydoğuya
E) 10 N kuzeydoğuya

Çözüm:
Kuvvetler dik olduğu için bileşke kuvvet Pisagor teoremi ile bulunur:
Bileşke kuvvet = √(15² + 20²) = √(225 + 400) = √625 = 25 N.
Yön ise kuzeydoğu olacaktır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

Soru 5:

Bir uçak, yerden 200 km/s hızla doğuya doğru hareket etmektedir. Aynı zamanda 50 km/s hızla kuzey yönünde bir rüzgar etkisi altındadır. Uçağın bileşke hızı kaç km/s olur ve yönü ne tarafa olur?

A) 250 km/s doğuya
B) 200 km/s kuzeye
C) 206 km/s kuzeydoğuya
D) 208 km/s kuzeydoğuya
E) 210 km/s doğuya

Çözüm:
Doğuya ve kuzeye olan hızlar birbirine dik olduğu için Pisagor teoremi kullanılır:
Bileşke hız = √(200² + 50²) = √(40000 + 2500) = √42500 ≈ 206 km/s.
Yön ise kuzeydoğu olacaktır.
Doğru cevap C şıkkıdır.