Van der Waals Etkileşimleri 9.Sınıf Kimya
1. Dipol – Dipol etkileşimleri
İki polar molekül birbirine yaklaştığında zıt kutuplarının arasında elektrostatik çekim kuvveti oluşur. Bu şekilde polar moleküller arasında oluşan çekim kuvvetine dipol – dipol bağı denir.
Dipol – dipol bağlarının gücü iyonik ve kovalent bağın gücünün yaklaşık %1`i kadardır.
2. İyon – Dipol etkileşimleri
Bir iyonla, polar molekül (kalıcı dipol) arasındaki etkileşime iyon – dipol bağı denir. İyon – dipol bağları, “+” yüklü iyonla polar molekülün “-” kutbu arasında, “-” yüklü iyonla polar molekülün “+” kutbu arasında oluşan çekim kuvvetleridir.
3. İndüklenmiş dipol etkileşimleri
a. İyon – indüklenmiş dipol etkileşimleri
İyonik bir maddenin apolar çözücü içerisinde çözünmesi sonucunda oluşan etkileşimlerdir.
Örneğin KCl’nin benzen (C6H6) içerisinde çözünmesi sonucunda iyon – indüklenmiş dipol etkileşimleri ortaya çıkar.
b. Dipol – indüklenmiş dipol etkileşimleri
Apolar bir molekülün polar çözücü içerisinde çözünmesi sonucunda oluşan etkileşimlerdir. Örneğin iyot katısının (I2) etanol (C2H5OH) içerisinde çözünmesi sonucunda dipol – indüklenmiş dipol etkileşimleri ortaya çıkar.
c. London kuvvetleri (İndüklenmiş dipol – İndüklenmiş dipol)
Moleküllerdeki atomların elektronlarının hareketleri sonucunda anlık polarlık oluşur. Bu anlık polarlığa sahip moleküller arasındaki çekim kuvvetlerine London kuvvetleri denir. Soy gazların, H2, Cl2 , O2, CO2 ve CH4 gibi apolar moleküllerin sıvı hâllerinde London kuvetleri görülür. London kuvvetleri diğer van der waals çekim kuvvetlerinden çok daha zayıftır. Bu nedenle bu maddelerin kaynama noktaları düşüktür.
London kuvvetlerinin gücü,
- molekül ağırlığı arttıkça artar.
- temas yüzeyi arttıkça artar.