ÜRETİM, KETİM ve DAĞITIM SEKTÖRLERİNİN ETKİLEŞİMİ

Tarım ve Hayvancılıkta Üretim, Dağıtım ve Tüketim Etkileşimi

Ulaşım ağının çok yetersiz kaldığı dönemlerde çiftçiler genellikle ihtiyaçları kadar üretim yapmaktaydı. Ulaşımın ve tarım metotlarının gelişmesi ile birlikte ihtiyaçtan fazla üretim yapılmaya başlanmış ve bu ürünler farklı farklı bölgelerdeki pazarlarda tüketiciye sunulmuştur.

Tarım ürünlerinin farklı pazarlara taşınması ve satılması tarımın gelişmesi ve devamlılığına önemli katkı sağlamıştır.

Daha önceleri yerel tüketime göre yapılan hayvancılık, artan nüfus ve ulaşım ağının gelişmesi gibi etkenler sonucunda ticari amaçlı yapılmaya başlanmıştır.

Çabuk bozulabilecek tarımsal ve hayvansal ürünlerin uzak pazarlara bozulmadan ulaşımını sağlamak için soğutuculu taşımacılık gelişmiştir.

Isparta’da üretilen elmanın Ankara, İstanbul ve Van’daki pazarlara ulaşması, Kars’ta üretilen hayvansal ürünlerin İstanbul, İzmir ve Ankara’daki pazarlara ulaşması, ulaşım ağının ve dağıtım araçlarının gelişmesi ile ilgilidir.

Tüketimin Üretime Olan Etkisi

Tarımsal ve hayvansal ürünlere olan tüketim talebi herhangi bir nedenle azalırsa, bir sonraki üretim döneminde üretim de azalır. Hatta üretim durma noktasına gelebilir veya yön değiştirir. Üretici başka alanlara da yönelebilir. Örneğin Türkiye iç pazarın ihtiyacından daha fazla turfanda sebze üretmektedir. Bu fazlalık başka ülkelere ihraç edilmektedir. Bu ülkelerden biri siyasi veya ekonomik nedenlerden dolayı Türkiye’den turfanda sebze alımını durdurduğunda Türkiye’de ya üretim azalmasına gidilecek ya da başka dış pazarlar aranacaktır. Yeni pazarlar bulunamazsa üretici, turfanda sebze yerine satabileceği başka kazanç getirici ürün çeşidine yönelecektir.

Hastalıklar da üretim azlığına neden olur. İngiltere’de ortaya çıkan deli dana hastalığı yüzünden bir çok ülkenin hayvancılığı da zarar görmüştür.

2004 yılında ortaya çıkan kuş gribi salgını da kümes hayvancılığına küresel boyutta zarar vermiştir.

Tüketimin Fazla Olması etimi Nasıl Etkile

– Bir ürünün tüketiminin fazla olması o ürünün üretimindeki artışı da beraberinde getirir.

– Eskiden beri temel tüketim maddesi olan buğday, ekim ve yetişme döneminde yağış, olgunlaşma ve hasat döneminde kuraklık ister. Her mevsim yağışlı Ekvatoral bölgede, soğuk iklim alanlarında ve çöl ikliminin hüküm sürdüğü alanlarda buğday yetiştirilmez.

Dünyada buğdayın tüketimi oldukça fazladır. Buğday hemen bozulmadığı için üretilmeyen bölgelere dağıtımı da kolaylıkla yapılabilir. Böylece buğday dünyada en çok üretilen ve dolaşımı olan ürünlerin başında gelir.

– Kahvenin ana vatanı Brezilya’dır. Kahveye dünya çapında artan bir talep vardır. Bu talep artışı kahvenin ana vatanı dışında Yemen, Orta Amerika, Meksika gibi alanlarda da yetiştirilmesini sağlamıştır.

Üretim, Dağıtım ve Tüketimin Yeni Sektörlerin Ortaya Çıkmasına Etkisi

İhtiyaçtan fazla olan üretim pazara gönderilir. Çabuk bozulan tarımsal ve hayvansal ürünlerin uzak mesafelerdeki pazarlara bozulmadan gönderilmesi hep sorun olmuştur. Bu sorunun giderilmesi için soğutuculu taşımacılık geliştirilmiştir.

Japonya, İsveç, Norveç, Danimarka ve İzlanda gibi balıkçılığın ileri düzeyde geliştiği ülkelerde balıkçı gemileri soğuk hava depoları ve şok dondurucularla donatılmıştır.

Gemilerde işlenip paketlenen balıklar şoklanıp soğuk hava depolarında saklanmaktadır. Böylece balıkçı gemileri aylarca denizde kalabilmektedir.

Tükenebilir Kaynakların Üretim Dağıtım ve Tüketim İlişkisi

– Tükenebilir enerji kaynaklarının başında petrol doğal gaz ve kömür gelir.

– Demir-çelik sanayinde yüksek sıcaklık elde etmek için genellikle taş kömürü kullanılır. Demir-çelik sanayinin çoğunlukla taşkömürü havzalarına kurulmasının nedeni budur. Demir—çelik sanayi beraberinde metal sanayinin de gelişmesini getirir. Böylece dağıtım ve ticaret gibi ekonomik faaliyet kolları da gelişme sağlar.