TÜRKİYE’DE SANAYİ VE TİCARET

Türkiye, birbirinden farklı özelliklere sahip yedi bölgeden oluşmaktadır. Her bölgede ve bölümde değişik sanayi kolları ve ticari faaliyetler yapılmaktadır. Yeryüzü şekilleri, iklim, ulaşım, nüfus ve yerleşme gibi özellikler sanayi ve ticari faaliyetlerin gelişimini etkilemektedir. Yeryüzü şekillerinin sade, iklimin elverişli, ulaşımın kolay yapılabildiği yerlerde ticari faaliyetler gelişmiştir.

İnsanların zaman içinde daha fazla üretme ve doğal çevreye egemen olma çabası, sanayi etkinliklerine hız kazandırdı. Sanayi, ham maddelerin ya da yarı işlenmiş maddelerin işlenerek, kullanıma hazır hâle getirilmesi faaliyetidir.

Örneğin; tarladan toplanan pamuk ham maddedir. Pamuğun fabrikada işlenmesi sonucu üretilen pamuk ipliği yarı işlenmiş üründür. Pamuk ipliği, makinelerde işlenerek kumaş hâline getirilir.

Sanayi tesislerinin kurulması ve gelişebilmesi, çeşitli koşullara bağlıdır. Bu koşullardan bazıları şunlardır:

• Sermaye
• İş Gücü
• Ham madde
• Pazarlama
• Enerji
• Teknoloji

Sanayi ve ticaret faaliyetlerinin dağılımını belirleyen en önemli unsurlar ham madde ve ulaşımdır. Makinelerde işlenmiş maddeye dönüşebilen, işlenmemiş maddelere ham madde denir.

Sanayi faaliyetlerinde ham madde veya yarı işlenmiş maddelerin fabrikalara getirilmesi ve işlendikten sonra pazarlara ulaştırılması da büyük önem taşır. Ürünleri en ucuz ve en hızlı yolla tüketicilere ulaştırmak, ekonominin önemli şartlarından biridir.

Türkiye’nin bölgeleri yeryüzü şekilleri, iklim, ulaşım, nüfus ve yerleşme gibi özellikleri bakımından farklı yapıya sahiptir. Bölgelerin coğrafi özelliklerinin farklılık göstermesi, sanayi ve ticaret faaliyetlerinin gelişimi üzerinde de önemli etkiye sahiptir.

Örneğin; Doğu Anadolu Bölgesi’nde iklim yapısına ve bitki örtüsüne bağlı olarak hayvancılık faaliyetleri gelişmiştir. Buna bağlı olarak da bu bölgede süt ve süt ürünlerine dayalı yatırım faaliyetleri görülür.

İç Anadolu Bölgesi‘nde özellikle Konya’da tahıl üretimine bağlı olarak un ve makarna fabrikaları; Karadeniz Bölgesi’nde çay üretimi sonucunda Rize’de Çaykur; Giresun’da fındık üretimi sonucu Fiskobirlik kurulmuştur.

Marmara Bölgesi’nde yer şekillerinin ve iklimin elverişli olması, ulaşım imkânlarının gelişmiş olması bu bölgenin sanayi faaliyetlerinin en fazla geliştiği bölge olmasını sağlamıştır.