Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü 6. Sınıf Sosyal
Türkiye konumundan dolayı ılıman iklim kuşağında yer alır. Türkiye’nin iklimini bir çok faktör etkiler. Bu faktörleri kısaca açıklayalım.
Mutlak Konumu:
Türkiye orta kuşakta olduğu için ılıman iklimler görülür. Dört mevsim düzenli yaşanır. Kuzeyinden soğuk rüzgarlar, güneyinden sıcak rüzgarlar eser. Doğal olarak iklimi etkileyen önemli bir faktördür.
Karayel, Yıldız ve Poyraz gibi rüzgarlar ülkemizin kuzeyinden eserler bunun için soğuk karakterlidir.
Lodos, Kıble ve Samyeli gibi rüzgarlar ülkemizin güneyinden eserler ve sıcak karakterlidir.
Denizlerin etkisi:
Ülkemizin ikliminde ılımanlaştırıcı bir etkisi vardır, Çünkü deniz kıyıları nemlidir. Nemli bölgelerde sıcaklık değişimi daha az olur. Ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olması, kıyıların ılıman olması bol yağışlı geçmesine neden olmaktadır.
Yükselti: İklimi etkileyen başka bir faktörde yükseltidir. Yükselti deniz seviyesinden yüksekliği ifade eder. Yükselti arttıkça sıcaklık azalır. Bundan dolayı ülkemizin doğu tarafında gidildikçe sıcaklık azalır. Batı tarafına gidildikçe sıcaklık ortalaması artar.
Yükselti ile sıcaklık ters orantılıdır. Sıcaklık her 200 m’de 1°C değişir.
Dağların uzanışı:
Ülkemizde iklimi etkileyen bir başka önemli unsurda dağların kıyıya göre uzanış doğrultusudur. Bu unsur Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerinde daha da belirgindir.
Çünkü nemli hava Karadeniz ve Akdeniz’de iç kesimlere sokulamaz. Bu yüzden kıyılar ile iç kesimler arasında iklim farkı belirgindir. Ege Bölgesi’nde ise dağlar kıyıya dik uzanır. Bu yüzden iç bölgelere doğru nemli hava daha rahat
ilerler ve geniş alanda etkilidir.
Dağların uzanış yönünden dolayı deniz etkisi iç kesimlere fazla sokulamaz. Bu yüzden Türkiye’de karasal iklim daha geniş yer kaplar.
Ülkemizde görülen başlıca iklim tipleri:
- Akdeniz iklimi
- Karadeniz iklimi
- Karasal iklim
Akdeniz İklimi
Akdeniz Bölgesi’nin güneyi, Ege Bölgesi’nin kıyı kesimleri ve Marmara Denizinin çevresinde görülür.
- Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
- Yaz sıcaklık ortalaması 28° – 30°C dir.
- Kış sıcaklık ortalaması 8° – 10°C dir.
- Ortalama yağış 600 – 1000 mm dir.
- Yağış rejimi düzensizdir.
- Akdeniz ikliminde yazların kurak geçmesi deniz turizmini, kışların ılık geçmesi turunçgil tarımını ve seracılığı olumlu etkilemiştir.
- Yağışlar cephesel kökenlidir ve kış aylarında düşer.
- Bitki örtüsü makidir.
- Makiler kısa boylu ve çalı grubundandır.
- Zeytin, Defne, Zakkum maki ailesindendir.
Akdeniz ikliminde kışların ılık geçmesinin sonuçları;
- Yağışlar yağmur şeklindedir.
- Kar ve don olayları nadir görülür.
- Turunçgil, seracılık ve muz tarımı yapılır.
Kızılçam ormanlarının tahrip edildiği yerde makiler oluşmuştur. Makilerin tahrip edildiği yerde garig denilen bitki örtüsü oluşmuştur.
Karadeniz İklimi
Karadeniz Bölgesi’nin kıyıları ile Marmara Bölgesi’nin kuzey kesimlerinde görülür.
- Yazları serin ve yağışlı, kışları ılıman ve yağışlıdır.
- Her mevsim yağış alır. Yağışlar en çok, sonbahar mevsiminde düşer.
- Yağış rejimi düzenlidir.
- Yaz sıcaklık ortalaması 22°C dir.
- Kış sıcaklık ortalaması 7°C dir.
- Yıllık yağış miktarı 1000 – 2000 mm arasındadır.
- Bitki örtüsü ormandır.
- Her mevsim yağışlı olması çay ve fındık tarımı için olumludur.
- Bulutluluk oranı fazla olduğu için bu iklimin görüldüğü yerlerde güneş enerjisinden yararlanma zordur, ayrıca deniz turizmi de gelişmemiştir.
- Kırsaldaki meskenler ormanların çok olmasından dolayı ahşaptır. (Ağaç)
Karadeniz, orman bakımından en zengin bölgemizdir. Başlıca orman türlerimiz; Kayın, Gürgen, Kestane, Ihlamur, Ladin vb.
Karasal İklim
Türkiye’nin iç ve doğu bölgelerinde görülür. Çünkü buralar deniz etkisine kapalıdır.
- Yazları sıcak ve kuraktır, kışları soğuk ve kar yağışlıdır.
- Yağışlar en çok ilkbahar mevsiminde düşer.
- Sıcaklık farkı fazladır.
- Bitki örtüsü ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yazın kuruyan Bozkır’dır. Yani küçük otlardır.
Karasal iklim, tahıl tarımına uygundur.
Bozkır bitki örtüsü, küçükbaş hayvancılık için uygundur.
Çocuk:Baba akşama mantı var
Baba : Baane
Anne:yazıklar olsun!
Baba:…
Çocuk:yurrru anne
Anne:ben sana dedim çocuk
Mantığa gel aq