Türkiye’de Yerleşmelerin Dağılışını Etkileyen Beşerî Faktörler

Göçler

Göç alan yerlerde yerleşmeler büyürken göç veren yerlerde küçülür.

• İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana gibi şehirler sürekli göç aldıkları için yerleşmenin sık olduğu alanlardır.
• Ağrı, Kars, Tunceli ve Gümüşhane gibi şehirler göç verdikleri için yerleşmenin seyrek olduğu alanlardır.

Ulaşım Olanakları

Yerleşmeler, ulaşım imkânlarının uygun olduğu alanlarda gelişim gösterir. Ulaşım imkânlarının kısıtlı olduğu alanlarda yerleşme zorlaşır. Ulaşım; sanayi ve ticaret gibi ekonomik faaliyetlerin gelişmesinde önemli bir etkendir:

• Afyonkarahisar, Eskişehir, Konya gibi illerin gelişmesinde kara ve demir yolu ulaşımının kavşak noktasında olmaları etkilidir.
• Kastamonu ve Sinop’un iç kesimlerle ulaşımının zor olması yerleşme gelişimini olumsuz etkiler.

Ekonomik Faaliyetler

Sanayi, ticaret, turizm, tarım ve madencilik gibi ekonomik faaliyetlerin geliştiği alanlar göç aldıklarından yerleşmeler büyür. Ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu alanlar göç verdiklerinden yerleşmeler küçülür.

• İstanbul, İzmir, Bursa ve Gaziantep gibi ekonomik faaliyetlerinin geliştiği şehirler yerleşmenin sık olduğu alanlardır.
• Hakkâri, Ardahan ve Tunceli gibi ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu şehirler yerleşmenin seyrek olduğu alanlardır.
• Soma, geçmişte küçük bir yerleşim yeri iken kömür madenlerinin önem kazanmasıyla göç alarak orta ölçekli bir şehre dönüşmüştür.

Örnek Soru:

İnsanlar bu yörede hangi kaynaklardan geçim sağlıyor?
Çevredeki evlerin dağılışı sık mı seyrek midir?
Yöredeki hangi endüstri bitkileri yetişiyor?
Bölgede taşınan yükler hangi yollarda taşınır?

Yukarıdaki sorular sorulmuş ve coğrafyanın alt dallarıyla ilişkilendirilmiştir.

Buna göre, coğrafyanın hangi alt dalı ile ilgili inceleme yapılmamıştır?

A) Ulaşım coğrafyası B) Tarım coğrafyası C) Ekonomik coğrafya D) Yerleşme coğrafyası E) Fiziki coğrafya