Türkiye’de Sıcaklıklar

Türkiye’de yıllık ortalama gerçek sıcaklık haritasına bakıldığında,

• En yüksek sıcaklıklar Akdeniz ve Ege kıyıları ile Güneydoğu Anadolu’nun güneyinde görülür.
• Tüm kıyı bölgelerinde sıcaklık 10^oC’den fazladır.
• Kıyılardan iç kısımlara ve batıdan doğuya doğru sıcaklıklar azalır.
  Nedeni karasallık ve yükseltidir.
• Orta Anadolu’da sıcaklıklar 8 – 12^oC arasındadır.
• Erzurum – Kars -Ağrı ve Hakkâri’de sıcaklıklar 8^oC’den azdır.

a) Temmuz Ayı Gerçek Sıcaklıkları

• En yüksek sıcaklıklar nem azlığı, karasallık ve enlemin etkisiyle Güneydoğu Anadolu’da görülür. (30^oC’den fazla)
• En düşük sıcaklıklar Kuzeydoğu Anadolu ile çok yüksek dağlar üzerindedir. (10^oC’den az)
• Ege ve Akdeniz kıyılarında sıcaklık 25^oC’den fazladır.

b) Ocak Ayı Gerçek Sıcaklıkları

• Sıcaklığın en düşük olduğu bölge Doğu Anadolu’dur.
• Kıyılarda sıcaklık ortalaması 0^oC’nin üstünde, Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında ise 6^oC’den fazladır.
• En soğuk yöreler Kars, Ardahan, Ağrı çevresindedir. (—10^oC’den az)
• Kıyılardan iç kesimlere ve doğuya doğru sıcaklık azalır. Temel sebepleri yükselti ve karasallıktır.

Türkiye’nin indirgenmiş Sıcaklık Haritaları

Bu haritalarda yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisi kaldırıldığından yükselti ile ilgili sebep – sonuç ilişkisi haritaların yorumunda kullanılmaz. Enlem, karasallık – denizellik ve nemlilik şartları ile ilgili yorumlar yapılabilir. (TYT’de daha çok bu haritaların yorumları ile ilgili sorularla karşılaşırsınız.)

a) Temmuz Ayı indirgenmiş Sıcaklık (İzoterm) Haritası

• Sıcaklığın en yüksek olduğu yer Güneydoğu Anadolu’dur.
• En düşük sıcaklıklar enlemin etkisiyle kuzey kıyılardadır. (24^oC’den az)
• Türkiye’nin batı yarısında sıcaklık doğu yarısından düşüktür. Doğusunda, güneyden kuzeye doğru sıcaklık enleme paralellik gösterir.
• En düşük ile en yüksek sıcaklıklar arasındaki fark 10^oC’den fazladır.
• Güneydoğu Anadolu’nun Akdeniz’den sıcak olmasında nem azlığı ve karasallık etkilidir.

b) Ocak Ayı İndirgenmiş izoterm Haritası

Sıcaklıklar enleme uygunluk göstermez, daha çok kıyılardan iç kesimlere doğu karasallıktan dolayı azalır.

• En düşük sıcaklıklar Kuzeydoğu Anadolu’da Erzurum – Kars – Ağrı çevresinde görülür.
• Bölge içi sıcaklık farklılaşması en fazla Doğu Anadolu’da, en az Marmara’dadır.
• Doğu Karadeniz kıyıları; Batı Karadeniz ve Marmara kıyılarından sıcaktır. Nedeni nemliliğin fazla olmasıdır.
• En yüksek sıcaklıklar Akdeniz kıyılarında görülür. (10^oC civarında)
• Batı kıyılar boyunca sıcaklığın güneye doğru artması enlem faktörü ile açıklanır.
• En düşük ile en yüksek sıcaklıklar arasındaki fark 14^oC’den fazladır.

c) Türkiye’de indirgenmiş Yıllık Sıcaklık Haritası

• Genel olarak sıcaklıklar kuzeyden güneye doğru artar ve enleme az çok paralellik gösterir.
• Akdeniz kıyılarında sıcaklık 18 – 19^oC civarında iken Güneydoğu Anadolu’da 19 – 21 ^oC civarındadır.
• En yüksek ile en düşük sıcaklıklar arasındaki fark 7 – 9^oC civarındadır.