Nüfus Yoğunlukları

Aritmetik nüfus yoğunluğu

Toplam nüfusun yüz ölçümüne bölünmesiyle elde edilen değerdir.

Tarımsal nüfus yoğunluğu

• Tarımla uğraşan nüfusun tarım alanlarına bölünmesiyle elde edilir. Bölgeler arasında dengesiz bir dağılım söz konusudur. Yer şekillerinin engebeli olduğu bölge ve bölümlerde tarım alanları az olduğu için tarımsal yoğunluk fazladır.
• Ülkemizde Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz’de tarımsal yoğunluk çok fazladır. Arazi çok engebeli tarım alanları az fakat tarımla uğraşan nüfus fazladır. Buna karşılık; İç Anadolu, Ergene Bölümü’nde tarımsal yoğunluk düşüktür.

Fizyolojik nüfus yoğunluğu

Toplam nüfusun tarım alanlarına bölünmesiyle elde edilir. Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz’de yüksek; İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Orta Karadeniz’de düşüktür.

NÜFUSUN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI

Nüfusun genel yapısı ve doğurganlık oranına bakılarak nüfusun yaş yapısı hakkında bilgi edinilebilir. Ülkelerin geleceğine yönelik yatırımlar yapabilmesi için nüfusun artış hızını ve yaş yapısını bilmek gerekir.

TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISININ GENEL ÖZELLiKLERi

Yaş grubu

0-14 —> Genç nüfus
15-64 —> Yetişkin nüfus
65- üzeri —> yaşlı nüfus

• Genç ve dinamiktir.
• 0-25 yaş grubu toplam nüfusun %49’unu oluşturur.
• Nüfus piramidinin tabanı geniştir. Fakat son yıllarda daralma görülmektedir.
• Ortalama yaşam süresi ve yaşlı nüfus oranı artmaktadır.
• Nüfus artış hızı azalmaktadır.
• Ortalama yaşam süresi ve yaşlı nüfus oranı artmaktadır.
• Gelişmekte olan ülkelere benzerlik gösteren nüfus yapısı vardır.

Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı

• Belirli aralıklarla yapılan nüfus sayımlarına bakılarak nüfusun cinsiyet durumu hakkında bilgi edinilebilir.
• Bir şehirde kadın ve erkek nüfus arasındaki farkı sanayi, şehrin göç alıp vermesi ve askeri birlik bulunup bulunmaması gibi faktörler belirler.
• Göç alan şehirlerde erkek nüfus göç veren şehirlerde ise kadın nüfus fazladır.
• 2009 yılı verilerine göre Türkiye nüfusunun %50.2’sini erkekler %49.8’ini kadınlar oluşturur.

Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı

• Aktif nüfus, çalışma çağındaki nüfusun belli bir işe sahip olan kısmını ifade eder.
• Çalışma çağı içerisinde olupta işi olmayan nüfusa iş göçüne dahil olmayan nüfus denir.
• Türkiye’de aktif nüfusun %55’ini iş gücüne katılanlar oluşturur.
• Çalışan nüfus içerisinde %64’lük pay erkeklere aittir.
• Aktif nüfusun oranı ve nüfusun faaliyet kollarına göre dağılımı ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklılaşır.
• Gelişmiş ülkelerde üçüncül (hizmet) gelişmekte olan ülkelerde ise birincil (tarım) faaliyetlerinin payı azalırken üçüncül faaliyetlerin payı belirgin bir şekilde artar.
• Cumhuriyet’in kurulduğu ilk yıllarda halkın %90’ına yakını tarımla uğraşırken, günümüzde sanayi ve hizmet sektörlerinin payı artmakta tarım azalmaktadır.
• Türkiye’de en büyük pay hizmet sektörüne aittir. (2015)

Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu

• Bir ülkedeki okuma yazma oranı ülke gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir.
• Gelişmiş ülkelerde okuma yazma bilmeyenlerin oranı %1’den azdır.
• Türkiye’de okuma yazma bilmeyenlerin oranı 2005 verilerine göre %10’dur.
• 1923 yılında okuma yazma bilmeyenlerin oranı %85’dir.
• 1923 ve 2005 yılları arası karşılaştırma yaparsak ülke hızla gelişmiştir.
• Türkiye’de okuma yazma bilmeyenlerin %70’ini kadınlar oluşturur.

Türkiye’de Kır ve Kent Nüfusu

• Gelişmiş ülkelerde kent nüfus oranı fazla iken gelişmemiş ülkelerde kırsal nüfus oranı fazladır.
• Günümüzde halkın %75’1 kentlerde yaşamaktadır.
• %75’lik kent nüfus oranı Türkiye’nin gelişmekte olan bir ülke olduğunu gösterir.
• Kent nüfusunun artışında göçler etkilidir.