1. Dünya Savaşı’nda yaklaşık 16 milyon olan Türkiye’nin nüfusu savaşlar sonunda verilen büyük kayıplar neticesinde, Cumhuriyet’in ilanından sonra yapılan 1927 yılındaki ilk nüfus sayımında 13,6 milyona gerilemiştir.

• Bu durumun nedenleri arasında; uzun süren savaşlarda verilen kayıplar, erkek nüfusunun büyük kısmının silah altına alınmış olması, salgın hastalıklar ve göçler sayılabilir.

Nüfus Artış Hızını Azaltan Nedenler

• Doğumların azalması
• Sanayileşme ve şehirleşme
• Evlilik yaşının yükselmesi
• Eğitim seviyesinin anması
• Kadının çalışma hayatına atılması
• Yaşam standartlarının yükselmesi

Nüfus Artış Hızını Artıran Nedenler

• Doğum oranlarının artması
• Ölüm oranlarının azalması
• Teknoloji ve bilimdeki ilerlemeler
• Sağlık alanındaki gelişmeler
• İnsanın refah düzeyinin artması
• Nüfus politikaları
• Gelenek ve görenekler

• Cumhuriyet’in ilk yıllarından günümüze gelinceye kadar geçen dönem içinde nüfusumuz (artış hızı zaman zaman değişse de) devamlı artmıştır. Örneğin 1940-1945 döneminde dahi %1,1’lik bir artış söz konusudur. II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan bu durumun nedeni, evlenecek yaştaki ya da evli erkek nüfusun genellikle silah altına alınmış olmasıdır.
• 1950-1960 yılları arasında nüfusumuzun artış hızı rekor seviyededir ve bu seviye %2,8’lere ulaşmıştır. Bu durumun yaşanmasında; ekonomide yaşanan olumlu gelişmeler, refah seviyesinin yükselmesi, sağlık hizmetlerinin gelişmesi, anne ve bebek ölümlerinin azalmasıyla ortalama yaşam süresinin uzaması gibi nedenler sayılabilir.
• 1960-1985 yılları arasında zaman zaman dalgalansa da artış hızı %2’lerle %2,5’ler arasında seyretmiştir. Bu duruma ekonomik ve sosyal sorunlar neden olmuştur. Ayrıca Türkiye bu dönemde nüfus artışını azaltıcı politikalar izlemeye başlamıştır.
• 1985 sonrasın da ise nüfus artış hızımız devamlı bir azalış göstermiştir. Bu durumun nedenleri arasında:
  – Eğitim seviyesinin yükselmesi
  – Kadının iş hayatında daha fazla yer alması
  – Doğum oranlarının düşmesi
  – Kentleşmenin getirdiği zorluklar
  – Yaşam standardının ve evlenme yaşının yükselmesi gibi nedenler sayılabilir.
• 1927 yılında 13,6 olan nüfusumuz 2016 Aralık itibarıyla 80 milyon kadardır. Bu durumda nüfusumuz geçen sürede 6 kata yakın artmıştır. Yani nüfusumuza 67 milyon kadar kişi eklenmiştir.
• Nüfus artış hızımız 2015’te %1,34 iken 2016’da %1,35’tir.
• Nüfusumuz 2016 Aralık sonu itibarıyla 79 814 871 kişidir. Geçtiğimiz bir yılda nüfusumuza 1 073 815 kişi eklenmiştir.
• 2017Aralık sonu itibariyle nüfusumuz 80 milyon 810 bin 525 kişidir.
• Yıllık nüfus artış hızı ise %1,24’e gerilemiştir.

Türkiye Nüfusunun Hızlı Artışının Sonuçları Nelerdir?

a) Olumsuz sonuçları arasında:
1. Kırsal kesimden kentler olan göçlerin artması
2. Hızlı nüfuslanma nedeniyle, kentlerde çarpık kentleşme yaşanması
3. Eğitim, sağlık ve bazı kamu hizmetlerinin yetersiz kalması
4. Kentlerde, trafik, asayiş, çevre ve alt yapı sorunlarının yaşanması
5. İşsizlik oranlarının yüksek seyretmesi
6. Kalkınma hızının, kişi başına düşen milli gelirin, büyüme oranlarının düşmesi
7. İthalatın artması, ihracatın azalması, ihracatın ithalatı karşılama oranlarının düşmesi vb. sayılabilir.

b) Olumlu sonuçları arasında;
1. Genç ve dinamik bir nüfusa sahip olunması
2. İş gücü potansiyelinin yükselmesi sonucunda, iş gücü ve üretim maliyetinin düşmesi
3. Tüketim artışının üretim artışına ve diğer sektörlerin (ticaret, ulaşım, pazarlama vb.) gelişmesine neden olması
4. Ekonominin canlanması ve çeşitlenmesi
5. Vergi gelirlerinin artması
6. Silah altına alınabilecek ve silah altında olan asker sayısının artması vb. sayılabilir.