İklim ve Yaşamım

İklim:
Geniş bir sahada, uzun yıllar devam eden, atmosfer olaylarının ortalamasına denir. İklimi inceleyen bilime klimatoloji denir.

Hava Durumu:
Dar bir sahada, kısa süre içinde görülen meteorolojik olaylara denir.

Hava durumu bazen gün içinde farklılıklar gösterebilir. Sabah güneşli bir hava varken öğleden sonra yağmur görülebilir. Havanın nasıl olacağını bilmek özellikle pilotlar, gemi kaptanları, balıkçılar, çiftçiler için oldukça önemlidir. Uzun yola çıkacak sürücüler de hava durumunu takip ederler. Doğru hava tahminleri, insanları kötü hava koşullarına karşı uyarır.

Türkiye’de İklim Çeşitleri

Karadeniz İklimi

Genel özellikleri:

• Her mevsim yağışlıdır.
• Karadeniz ikliminin görüldüğü alanlarda yağışlar genellikle yağmur şeklindedir.
• Doğal bitki örtüsü ormandır.
• Gür çayırlar dolayısıyla büyükbaş hayvancılık önemli bir geçim kaynağıdır.
• Nemliliği çok seven çay, fındık, mısır ürünleri yetiştirilir.

Ahşap Evler: Yağışın ve ormanın geniş yer kapladığı bölgelerde görülür özellikle Karadeniz Bölgesi’nde yaygındır.

Akdeniz İklimi

Genel özellikleri:

• Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
• Don olayı görülmez. Seracılık faaliyetleri yapılır.
• Pamuk, yer fıstığı, mısır ve zeytin yetiştirilir. Bitki örtüsü makidir (kısa bodur bitki) Turunçgillerin üretimi için elverişlidir.
• Yaz mevsiminin uzun sürmesi yaz turizminin gelişimini sağlamıştır.
• Evler taştan yapılır. Kışın havalar ılık olduğundan ısınma önemli bir problem değildir.
• Yazın ise tas evlerin içi serin olur.

Taş Evler: Yazları çok sıcak geçen bölgelerde taş evlerin içi serin olur. Daha çok Akdeniz Bölgesi’nde yaygındır.

Karasal İklimi

Genel özellikleri:

• Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
• Don olayı çok görülür.
• En fazla yağış ilk bahardadır.
• Buğday, arpa, Çavdar, yulaf, mercimek, nohut, şeker pancarı, elma, armut, haşhaş yetiştirilir.
• Bitki örtüsü bozkırdır.
• İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülür.
• Evler kerpiçten yapılır. Bu malzemeler hava sıcakken evin serin, soğukken sıcak olmasını sağlar.

Toprak Evler: Bu evlerin içi kışın sıcak yazın serin olur. Yağışın az düştüğü kurak bölgelerde özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak görülür.

a) İç Anadolu İklimi:

• Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve karasaldır.
• İç Anadolu Bölgesi’nde yaygındır.
• Mevsimler arasındaki sıcaklık farkları büyüktür.

b) Doğu Anadolu İklimi:

• Yazları kısa ve sıcak, kışları uzun ve soğuktur.
• Kış aylarında kar yağışı oldukça yoğundur.
• Yüksek rakımlı bölgelerde görülür.

c) Güneydoğu Anadolu İklimi:

• Yazları çok sıcak ve kuru, kışları ılıman ve kuraktır.
• Bu bölgede yağış miktarı oldukça düşüktür.
• Yaz aylarında sıcaklık oldukça yüksektir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1: Türkiye’de Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde yazlar ve kışlar nasıl geçer?
A) Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı
B) Yazlar serin ve yağışlı, kışlar soğuk ve kar yağışlı
C) Yazlar ılık, kışlar çok soğuk ve karlı
D) Yazlar serin, kışlar kurak
Cevap: A
Çözüm: Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer. Bu iklim, Türkiye’de Akdeniz kıyılarında görülür.

Soru 2: Karadeniz ikliminin en belirgin özelliği nedir?
A) Her mevsim yağışlı olması
B) Yaz aylarının çok sıcak geçmesi
C) Kış aylarının kar yağışlı olması
D) Yaz aylarının kurak geçmesi
Cevap: A
Çözüm: Karadeniz ikliminde her mevsim yağış görülür. Bu iklim, Karadeniz kıyılarında yaygındır ve bol yağışlıdır.

Soru 3: Karasal iklimin görüldüğü bölgelerde kışlar ve yazlar nasıl geçer?
A) Kışlar ılık, yazlar yağışlı
B) Kışlar çok soğuk ve karlı, yazlar sıcak ve kurak
C) Kışlar yağışlı, yazlar ılık
D) Kışlar sıcak, yazlar soğuk
Cevap: B
Çözüm: Karasal iklimde kışlar soğuk ve karlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçer. Bu iklim özellikle Türkiye’nin iç kesimlerinde görülür.

Soru 4: Aşağıdaki bölgelerden hangisinde Akdeniz iklimi görülmez?
A) Ege Bölgesi
B) Akdeniz Bölgesi
C) İç Anadolu Bölgesi
D) Marmara Bölgesi’nin güney kıyıları
Cevap: C
Çözüm: Akdeniz iklimi, Türkiye’de genellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında, ayrıca Marmara Bölgesi’nin güney kıyılarında görülür. İç Anadolu Bölgesi’nde karasal iklim hakimdir.

Soru 5: Türkiye’de dört mevsimin belirgin şekilde yaşanmasının temel nedeni nedir?
A) Üç tarafının denizlerle çevrili olması
B) Farklı iklim çeşitlerinin bulunması
C) Yükseltinin fazla olması
D) Kuzey Yarım Küre’de yer alması
Cevap: B
Çözüm: Türkiye, Akdeniz, Karasal ve Karadeniz iklimlerine sahip olduğundan dört mevsim belirgin şekilde yaşanır. Bu durum, ülkenin iklim çeşitliliğinden kaynaklanır.