1. Babasının ölümü sonrasında devletin başına ge­çen II. Gıyaseddin Keyhüsrev devleti iyi yönetememiştir.

2. Veziri Saadettin Köpek’in etkisinde kalan Keyhüsrev, Saadettin Köpek’in kendisine rakip olarak gördüğü komutan ve devlet görevlilerini öldürtmüştür.

3. Devleti çıkarlarına göre yönetmeye çalışan Saadettin Köpek devletin zayıflamasına neden olmuştur.

Baba İshak (Babailer) İsyanı (1240)

• Moğol baskısından kaçan Türkmenler Anadolu’da nüfus yoğunluğunun artmasına ve ekonomik durumun bozulmasına neden olmuştur.
• Gerek nüfus yoğunluğunun sıkıntısı, gerek adaletsiz yönetim, gerekse devlet otoritesinin sarsılması üzerine Türkmenler; Baba İshak önderliğinde Babailer isyanını çıkarmışlardır.
• İsyan kısa sürede Tokat ve Amasya’ya kadar yayılmış devletin eski gücünde olmamasından dolayı isyan uzamıştır.

Kösedağ Savaşı (1243)

Savaşın Nedeni

• Moğolların Anadolu’ya hakim olmak istemesi

Savaşın Gelişimi

• İran ve Kafkasya’nın büyük bölümüne hakim olan Moğollar, Anadolu’nun durumunu yakından takip etmiştir.
• Babailer isyanını bastırmada devletin zorlanması üzerine Anadolu Selçuklu Devleti’nin eski gücünde olmadığını anlamışlardır.
• Bu durumdan yararlanmak isteyen Baycu Noyan Anadolu’ya yönelerek Kösedağ Savaşı’yla Anadolu Selçuklu Devleti’ni yenilgiye uğratmıştır.

Uyarı: Anadolu Selçuklu Devleti’nin iç politikasında yaşanan bu olumsuz gelişmeler devletin dış politikada da olumsuz durumlarla karşılaşmasına neden olmuştur.

Savaşın Sonuçları

1. Anadolu Selçuklu Devleti’nin otoritesi zayıflamıştır. Böylece devlet yıkılış sürecine girmiştir.

2. Anadolu Selçuklu Devleti Moğollara bağlı hale gelmiştir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Moğollara bağlı olduğunun göstergeleri;

• Selçuklu hakanlarını Moğolların ataması
• Selçuklu paralarının Moğol hükümdarı adına bastırılması
• Selçukluların Moğollara vergi ödemeye başlaması sayılabilir.

3. Savaş ortamından dolayı ticari faaliyetler aksamış böylece Anadolu’da ekonomik kayıplar yaşanmıştır.

4. Anadolu’da önemli bilim, sanat merkezleri zarar görmüş; kültürel faaliyetler durmuştur.

5. Moğol istilasından kaçan Türkmenler Anadolu’ya gelerek Anadolu’da Türk nüfusunun artmasını sağlamışlardır. Böylece Anadolu’nun Türkleşme süreci hızlanmıştır.

6. Selçuklu Devleti’ne bağlı devlet ve beylikler bağımsızlıklarını kazanmışlardır.

7. Beyliklerin tekrar bağımsızlığına kavuşmasıyla Anadolu Türk siyasi birliği parçalanmış ve II. beylikler dönemi başlamıştır.