Türkiye Cumhuriyeti’nde İlk Siyasi Partiler

Cumhuriyet Halk Fırkası

Genel başkanı Mustafa Kemal’dir. 9 Eylül 1923’te kurulmuştur.

Halkın istek ve görüşlerinin meclise daha kolay yansımasını sağlama, inkılapları yapacak ve halka benimsetecek kadroları yetiştirme, demokrasiyi tüm kurum ve kuruluşlarıyla işletme gibi düşüncelerle kurulmuştur.

Halk Fırkası; 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te Cumhuriyet Halk Partisi adını almıştır.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

Genel başkanı Kâzım Karabekir’dir. 17 Kasım 1924’te kurulan parti 5 Haziran 1925’e kadar faaliyet göstermiştir.

Bu partinin kurulmasında Mustafa Kemal Paşa ile arkadaşları arasında meydana gelen görüş ayrılıkları etkili olmuştur.

Şeyh Sait Ayaklanmasıyla ilgisi olduğu gerekçesiyle 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.

Serbest Cumhuriyet Fırkası

Genel başkanı Fethi Okyar’dır.

1929’da dünya ekonomik krizi sırasında mevcut hükümetin uygulamalarına seçenek olacak yeni görüşler üretmek, mevcut hükümeti denetlemek, halkın istek ve görüşlerini yönetimde yansıtmak amacıyla kurulmuştur (1930).

Fetih Bey, Cumhuriyet yönetimi karşıtlarının katılmasından endişe ettiği partisini 18Aralık 1930’da kapatmıştır.

Çok Partili Siyasi Hayata Geçiş Çalışmaları

Demokrasi ile yönetimi esas alan Türkiye Cumhuriyeti;

• Farklı görüş ve isteklerin yönetime yansımasını sağlamak,
• İktidarı denetleyen ve halka hizmet yarışında iktidarı zorlayan muhalefet partilerine olanak sağlamak,
• Yönetilenlerin tümünün temsiline ortam hazırlamak,
• Çağcıllık ve çoğulculuk esaslı özgür ve demokratik bir ülke oluşturmak, amaçlarıyla 9 Eylül 1923’te kurulan ve iktidarda olan Cumhuriyet Halk  Fırkası’nın yanında başka siyasi partilerin kurulmasını önemsemiştir.