TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 – 1912)
Nedenleri
- Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya’nın gelişen sanayisi için ham madde ve pazar arayışına girmesi
- Tunus’u Fransa’ya kaptıran İtalya’nın Trablusgarp’ı başka devletlere bırakmak istememesi
- Osmanlı Devleti’nin topraklarını koruyamaması
gibi nedenlerden dolayı Avrupalı devletlerin desteğini alan ve Osmanlı Devleti’ni politik alanda yalnız bırakan İtalya 1911’de Trablusgarp’ı işgal etmiştir. Osmanlı Devleti, Mısır’ın İngiltere’nin işgali altında bulunması nedeniyle karadan; Haliç’e demirlenen donanmasının kullanılamaz durumda olması nedeniyle de denizden Trablusgarp’ın işgaline askeri bir müdahalede bulunamamıştır. Osmanlı Devleti Trablusgarp’ın işgaline doğrudan askeri müdahalede bulunmadığı için bölgeye Mustafa Kemal, Enver Paşa ve Ziya Bey gibi gönüllü subaylar göndermiştir. Yerli halkı örgütleyen bu subaylar, Deme, Tobruk ve Bingazi’de önemli başarılar kazanmıştır.
Yerli halkın direnişini kıramayan İtalya’nın,
- Barış yapılması koşuluyla, işgal ettiği On İki Ada ve Rodos’u geri vereceğini açıklaması,
- Balkan Savaşlarının çıkması
gibi etkenleri kullanarak Osmanlı Devleti üzerinde baskı yapması barışa ortam hazırlamıştır. Böylece 1912’de taraflar arasında Uşi Antlaşması imzalanarak savaşlara son verilmiştir.
Buna göre şu maddeler kabul edilmiştir;
- Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakılacak,
- Trablusgarp’taki Müslüman halk Osmanlı halifesine bağlı kalacak,
- On İki Ada ve Rodos geçici olmak kaydıyla İtalya’nın yönetimine bırakılacaktır.
Önemi
- Trablusgarp’ın elden çıkması ile Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da toprağı kalmamıştır. Bu durum Balkan savaşlarına ortam hazırlamıştır.
- Trablusgarp’ın elden çıkması ile Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da toprağı kalmamıştır.
- Trablusgarp Savaşı Mustafa Kemal’in sömürgeciliğe karşı gerçekleştirdiği ilk fiili mücadelesi olmuştur.
- Trablusgarp Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin güçsüzlüğünü gören Balkan devletleri cesaretlenmiştir. Bu durum Balkan Savaşları’na ortam hazırlamıştır.
