Tork; kuvvetlerin cisimleri bir nokta ya da eksen etrafında döndürmesi olayıdır ve vektörel bir niceliktir.

Torkun yönü: Sağ el kuralı uygulanarak bulunur.

F: Baş parmak yönü
d: Dön parmak yönü
τ: Avuç içinin baktığı yön

Dört parmağımızı d doğrultusunda O (dönme) noktasına doğru yatırın, baş parmağınızı F(kuvvet) yönüne çevirdiğinizde avuç içiniz sayfa düzleminde size doğru bakacaktır. İşte bu avuç içinin yönü τ (torkun) yönüdür. Bu örneğimizde sayfa düzleminden dışa yönlüdür.

F kuvvetleri, çubukları K noktası etrafında döndüremez. Kuvvetlerin kendisi ya da uzantıları dönme noktasından geçiyorsa, çubuklarda dönme olayı gerçekleşmez.

Toplam Tork

Toplam torkta, kuvvetlerin döndürme yönleri çok önemlidir. Çubuk sabit O noktası etrafında döndürülmek isteniyorsa, kuvvetlerin döndürme yönleri şekildeki gibi olur. Bu bakımdan toplam tork,

Yani çubuk (-) yönde hızlanarak dönüş hareketi yapar.

Altın Kural: Torkların eşitliği durumunda, kuvvetin dönme noktasına olan dik uzaklığı küçük ise kendisi büyük olmalı ki aynı torku oluştursun.

Kuvvet ve Hareket

• Vektörler
• Bağıl Hareket
• Newton’ın Hareket Yasaları
• Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket
• İki Boyutta Hareket
• Enerji ve Hareket
• İtme ve Çizgisel Momentum
• Tork
• Denge ve Denge Şartları
• Basit Makineler

Çözümlü Örnek Test Soruları

Tork (Kuvvetin Momenti)

1. 10 N’luk bir kuvvet, 3 metre uzunluğundaki bir çubuğun ucuna dik olarak uygulanıyor. Bu durumda çubuğun ucunda oluşan tork nedir?

A) 10 Nm
B) 20 Nm
C) 30 Nm
D) 40 Nm

Çözüm: Tork = F x d formülüyle hesaplanır. Tork = 10 N x 3 m = 30 Nm.
Doğru cevap C şıkkıdır.

2. Bir kapı koluna 2 metre uzaklıktaki bir noktadan 15 N kuvvet dik olarak uygulanıyor. Kapıya etki eden tork kaç Nm’dir?

A) 15 Nm
B) 20 Nm
C) 30 Nm
D) 40 Nm

Çözüm: Tork = F x d = 15 N x 2 m = 30 Nm.
Doğru cevap C şıkkıdır.

3. 5 N’luk bir kuvvet, 4 metre uzaklıkta ve 30 derece açıyla uygulanıyor. Bu durumda oluşan tork nedir? (sin 30 = 0.5)

A) 5 Nm
B) 10 Nm
C) 15 Nm
D) 20 Nm

Çözüm: Tork = F x d x sin(θ) formülü ile hesaplanır. Tork = 5 N x 4 m x 0.5 = 10 Nm.
Doğru cevap B şıkkıdır.

4. 12 N’luk bir kuvvet, bir çubuğun dönme ekseninden 1.5 metre uzaklıkta ve 60 derece açıyla uygulanıyor. Bu durumda oluşan tork nedir? (sin 60 = 0.866)

A) 15 Nm
B) 18 Nm
C) 20 Nm
D) 24 Nm

Çözüm: Tork = F x d x sin(θ). Tork = 12 N x 1.5 m x 0.866 = 15.6 Nm. Yaklaşık 16 Nm bulunur.
Doğru cevap yok.

5. 20 N’luk kuvvet, dönme ekseninden 0.5 metre mesafede 90 derece ile uygulanıyor. Tork ne olur?

A) 5 Nm
B) 10 Nm
C) 20 Nm
D) 40 Nm

Çözüm: Tork = F x d = 20 N x 0.5 m = 10 Nm.
Doğru cevap B şıkkıdır.

6. Bir çubuğa etki eden tork, 25 Nm’dir ve bu kuvvet 2 metre uzaklıktan uygulanıyorsa, uygulanan kuvvet kaç N’dir?

A) 10 N
B) 12.5 N
C) 20 N
D) 30 N

Çözüm: Tork = F x d formülüne göre F = Tork / d olur. F = 25 Nm / 2 m = 12.5 N.
Doğru cevap B şıkkıdır.

7. Bir çubuğa etki eden kuvvetin büyüklüğü 8 N ve dönme eksenine olan uzaklığı 2 metredir. Bu durumda oluşan tork kaç Nm’dir?

A) 4 Nm
B) 8 Nm
C) 16 Nm
D) 32 Nm

Çözüm: Tork = F x d = 8 N x 2 m = 16 Nm.
Doğru cevap C şıkkıdır.