TOPLUMSAL ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR

Türk toplumunun modern ve çağdaş bir yapıya kavuşmasını isteyen Mustafa Kemal, Toplumsal alanda inkılapların yapılması için çalışmalar başlatmıştır.

Tekke Zaviye ve Türbelerin Kapatılması (30 Kasım 1925)

Amaç

• Toplumsal alandaki ikiliği önlemek
• İnkılaplaşma sürecini hızlandırmak
• Çağdaş gelişmelerin önünü açmaktır.
• Çıkarılan kanunla tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı. Cami ve mescit olarak kullanılan ibadet yerlerine dokunulmadı.
• Şeyhlik, dervişlik, dedelik, seyitlik gibi tarikat unvanlarının kullanılması yasaklandı.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü (21 Haziran 1934)

• Osmanlı Devleti’nde soyadının kullanılmaması toplumsal hayatta ve kamu kuruluşlarında karışıklıkların çıkmasına neden olmaktaydı.
• Yeni Türk Devleti, toplumsal düzeni sağlamak ve imtiyazsız, sınıfsız kaynaşmış bir millet oluşturmak için 21 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu’nu çıkarmıştır.

Bu kanunla;

• Herkesin iki yıl içinde bir aile soyadı alması ve almayanlara hükümetin vermesi
• Soyadı olarak kullanılan sözcüklerin Türkçe olması
• Rütbe, memurluk, ırk, millet, şehzade, paşazade gibi kelimeler ile ahlaka aykırı ve gülünç kelimelerin soyadı olarak seçilmemesi kararlaştırılmıştır.

*Aynı yıl çıkarılan bir diğer kanunla “ağa, hacı, hafız, molla, efendi, bey, beyefendi, hanım, hanımefendi” gibi eski toplumsal düzeni yansıtan unvanların kullanılması da yasaklanmıştır.

Takvim, Saat ve Ölçü Birimlerinde Yapılan Değişiklikler

Amaç

Uluslararası alanda ekonomik ilişkileri kolaylaştırmak ve toplumsal alanda ikilikleri önlemektir.

Buna göre;

• 1925 – Miladi Takvim
• 1925 – Avrupa saat birimi
• 1928 — Uluslararası rakamlar
• 1931 – Kilogram sistemi
• 1931 – Metre sistemi
• 1935 – Hafta tatilinin cumadan pazara alınması gibi inkılaplar gerçekleştirilmiştir.

Kılık Kıyafet Kanunu’nun Kabulü (25 Aralık 1925)
Amaç

• Toplumsal alanda laikleşmek
• Kılık kıyafet alanında birliği sağlamak
• Toplumun çağdaş bir görünüme kavuşmasını sağlamaktır.

* Çıkarılan Şapka Kanunu ile herkesin fes, sarık ve külah gibi başlıklar yerine şapka giymesi ve yalnız dini görevlilerin ibadethanelerde dini kıyafetlerini giymeleri kararlaştırıldı.

Laiklik Aşamaları

• Saltanatın kaldırılması
• Halifeliğin kaldırılması
• Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi
• Medreselerin kapatılması
• Şer’i Mahkemelerin kapatılması
• Şapka Kanunu’nun kabul edilmesi
• Maarif Teşkilatı Kanunu’nun kabul edilmesi
• Tekke ve zaviyelerin kapatılması
• Medeni Kanun’un kabulü
• Anayasa’dan “Devletin dini İslam’dır.” maddesinin çıkarılması
• Laiklik ilkesinin anayasada yer alması