• Türklerin İslamiyet’i kabulünün ardından Abbasiler hoşgörü politikasının etkisiyle Türklere devlet yönetiminde görev vermişlerdir.
• Abbasiler bünyesinde görev alan Türklerden biri olan ve Mısır’a vali olarak gönderilen Tolunoğlu Ahmet, 868’de Abbasi Devletinde yaşanan saltanat kavgalarından yararlanarak bağımsızlığını ilan etmiş ve Fustat (Kahire) merkezli olarak kendi devletini kurmuştur.
  Uyarı: Tolunoğulları Mısır’da kurulan ilk Türk İslam devletidir. Tolunoğulları Devletinin kurulmasıyla Abbasilerin siyasi birliği parçalanmıştır.
• Bağımsızlığını ilan eden Tolunoğlu Ahmet yaptığı mücadele sonrasında Suriye, Filistin, Lübnan ve Bingazi topraklarını fethetmiş, Baharat Yolunu ele geçirmiş ayrıca Nil Nehri’nin akışını düzenleyerek tarımsal üretimi de artırmıştır.

Tolunoğlu Devletinin Mısır’a Katkıları

• Tolunoğlu Devleti, Mısır hakimiyeti sonrasında su kanalları, bendler, han, hamam, cami, hastane, medrese açarak Mısır’ı imar ve bayındır hale getirmiştir. Böylece Mısır’a altın çağını yaşatmıştır.
• Ayrıca bu dönemde adalet ve hoşgörüye dayalı bir yönetim anlayışı benimsenmiştir.

Bunun göstergeleri

1. Maristan adını verdikleri hastanelerde din ayrımı yapmadan hastaların tedavisini yapmışlar ve tedavi sonunda ilaçları ücretsiz bir şekilde dağıtmışlardır.
Uyarı: Dünyada ilk defa akıl ve ruh sağlığı hastanesi bu dönemde açılmıştır.

2. Tolunoğulları sınırları bünyesindeki halkın dini inançlarına müdahale etmemişler ve farklı dinlere ait tapınakların kurulmasına müsaade etmişlerdir.

3. Açtıkları medreselerden gayrimüslimlerin de yararlanmasına imkan tanımışlardır.

Uyarı: Sağlık ve eğitim alanlarında ayrım yapmadan insanların ücretsiz bir şekilde yararlanmaları Tolunoğlu Devletinde sosyal devlet anlayışının olduğunu gösterir.

Tolunoğlu Devletinin Yıkılışı

• Tolunoğlu Ahmed’in ölümüyle devletin başına oğlu Humaraveyh geçmiştir. Ancak bu dönemde iç karışıklık ve taht kavgaları sonrasında devlet zayıflamış bu durumdan yararlanan Abbasilerin 905 yılında Mısır’a girmesiyle Tolunoğulları devleti yıkılmıştır.

Uyarı: Tolunoğulları Devletinin kurucularının Türk, halkının ise farklı uluslardan meydana gelmesi ülkede birlik ve beraberlik duygusunu zayıflatmış devletin yıkılışı hızlanmıştır.

• Tolunoğulları’ndan Mısır’da kalan en önemli eser Tolunoğlu Ahmet Camisidir.