Tırnak işareti (” “)
1. Başka bir kimseden veya yazıdan alınan sözler olduğu gibi aktarılırken kullanılırım:
Örnek: Heredot “Acınmaktansa kıskanılmak daha iyidir.“ demiş.
2. Sözler özel olarak belirtilmek istendiğinde kullanılırım;
Örnek: Başkalarının sana “özen“mesi güzel bir şey!
3. Cümle içerisinde kitapların, yazıların adları ve başlıkları verilirken kullanılırım:
Örnek: Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu“ adlı kitabında karakterin ismi yok.
Önümüzdeki hafta “Sözcükte Anlam“ konusunu isleyeceğiz.
Dikkat: Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb,) tırnak içinde kalır:
Dayım “Vah vah, üzüldüm!“ dedi.
— Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti kullanılmaz:
“10. Yıl Marşı” nı dinledin mi?
Unutmayalım: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk ekleri ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.
Çözümlü Örnek Sorular ve Cümleler:
Soru 1:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti (” “) doğru kullanılmıştır?
A) Öğretmen “Kitapları çıkarın,” dedi.
B) Babam dedi ki: Kitaplarını topla.
C) “Ankara Türkiye’nin başkentidir dedi.”
D) Kitabın adı “Küçük Prens.”
Cevap: A) Öğretmen “Kitapları çıkarın,” dedi.
Açıklama: Tırnak işareti, bir konuşmayı veya alıntıyı belirtmek için kullanılır. Bu cümlede konuşma ifadesi tırnak içinde doğru verilmiştir.
Örnek cümle: Öğretmen, “Ders çalışmaya başlayın,” dedi. (Doğru kullanım)
Soru 2:
Tırnak işareti (” “) hangi durumda kullanılır?
A) Bir metnin başında
B) Bir başlığı veya eseri belirtmek için
C) Cümleyi sonlandırmak için
D) Kelimeyi vurgulamak için
Cevap: B) Bir başlığı veya eseri belirtmek için
Açıklama: Tırnak işareti, kitap, dergi, gazete başlıkları ya da herhangi bir eseri belirtmek için kullanılır.
Örnek cümle: Ben bu yıl “Nutuk” kitabını okudum. (Doğru kullanım)
Soru 3:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti yanlış kullanılmıştır?
A) Şair, “Bu şiiri 1918 yılında yazdım,” dedi.
B) Kitabın adı “Yaz Günlüğü.”
C) O hep “başarılı” olarak anılırdı.
D) Öğretmen, “Sessiz olun,” dedi.
Cevap: C) O hep “başarılı” olarak anılırdı.
Açıklama: Bu cümlede tırnak işaretiyle vurgulama yapılmış, ancak vurgulama için tırnak işareti kullanılmamalıdır.
Örnek cümle: Kitabın adı “Küçük Prens.” (Doğru kullanım)
Soru 4:
“Bugün hava çok güzel,” dedi Ali. cümlesinde tırnak işareti hangi amaçla kullanılmıştır?
A) Bir eseri belirtmek için
B) Konuşma cümlesini belirtmek için
C) Vurgu yapmak için
D) Cümleyi sonlandırmak için
Cevap: B) Konuşma cümlesini belirtmek için
Açıklama: Bu cümlede tırnak işareti, konuşma cümlesini belirtmek için kullanılmıştır.
Örnek cümle: Babam, “Hadi yola çıkalım,” dedi. (Konuşma belirtmek için)
Soru 5:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti (” “) doğru kullanılmıştır?
A) “Oyun saat dörtte başlıyor dedi.”
B) Annem “Yemeği hazırladı,” dedi.
C) “O gün hava çok sıcaktı,” diye hatırladı.
D) Kitabın adı “Masal Diyarı.”
Cevap: D) Kitabın adı “Masal Diyarı.”
Açıklama: Kitap adı veya eser belirtmek için tırnak işareti doğru şekilde kullanılmıştır.
Örnek cümle: Filmin adı “Yıldızlar Arasında.” (Doğru kullanım)
