TENASÜP

Aralarında ilgi bulunan iki veya daha fazla sözcük, terim veya deyimi, tezat olmaksızın bir araya getirme sanatıdır. .

Pek taze pembe tenlere benzer bu taşları
Yontarken eski Bergama heykeltıraşları

Yukarıdaki dizelerde şair, heykeltıraşlıkla ilgili sözcükler olan “taş”, “yontmak” ve “heykeltıraş” sözcüklerini kullanarak bir uygunluk oluşturmuştur. Bu sebeple yukarıda tenasüp sanatı vardır.

İSTİFHAM

Şairin bir konuyu, sorunu, duyguyu soru şeklinde ifade etme ve güçlendirme sanatıdır. Bu sanatta, genellikle cevap beklenmez, sözde soru cümleleri kullanılır.

Her gün bu kadar güzel mi bu deniz
Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?

Yukarıdaki dizelerde şair, denizin ve gökyüzünün güzelliğini soru yoluyla anlatmaya çalışmıştır. Böylece istifham sanatı yapmıştır.

LEFFÜNEŞR

Şiirde bir mısrada, birden fazla sözcük söylendikten sonra, diğer mısrada bunlarla ilgili özelliklerin belirtilmesi ya da bu kavramlarla ilgili karşılaştırma yapılması sanatıdır. Başka bir deyişle, bir cümle ya da mısrada, daha önce söylenmiş birkaç söze karşılık olacak, sözleri söyleme sanatıdır. Bu sanata, “simetrik söz söyleme sanatı” adı da verilmektedir. İki türü vardır:

a) Lef’füneşr—i Müretteb (Düzenli)
b) Lef’füneşr-i Müşeweş (Düzensiz)

Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher, sâkıt olmaz kadr ü kıymetten! (Namık Kemal)

Birinci mısrada millet sözcüğüyle ilgili olarak ikinci mısrada cevher deyimi kullanılmıştır. Birinci mısrada hakir olmak sözüne mukabil ikinci mısrada yere düşmek sözü, birinci dizedeki noksan gelmek sözüne karşılık sakıt olmak sözü kullanılarak leffüneşr yapılmıştır.