TELESKOBUN GÖK BİLİMİNE KATKILARI

İnsanlar eskiden beri gökyüzünü merak etmiştir. Teknolojik araçların olmadığı zamanlarda gerçekleştirilen gözlemlerin merkezinde Güneş ve Ay yer almaktaydı. Çünkü Güneş ve Ay herhangi bir araç kullanılmadan görülebiliyordu. Teknolojik yetersizlikler, farklı gök cisimlerinin araştırılmasının ve kesin bilgilere ulaşılmasının önündeki en büyük engeldi. Bu sebeple uzayla ilgili bilinenler yetersiz kaldı.

Teleskobun icadı ve bilim insanlarının teleskopla gökyüzünü incelemeye başlamasından sonra yeni gezegenler, yıldızlar ve farklı gök cisimleri keşfedilmiştir. Yaşanan teknolojik gelişmeler ile daha güçlü teleskoplar üretilmekte ve bu teleskoplar sayesinde her geçen gün yeni keşifler yapılmakta, evrenin büyüklüğü hakkında yeni tahminler yapılmaktadır.

Teleskop icat edilmemiş olsaydı; bir gök cisminin uzaklığı, kütlesi ve yaşı hesaplanamazdı, çıplak gözle görülemeyen sönük gök cisimleri keşfedilemezdi, gök bilimi yeterince gelişemezdi, uzay hakkında detaylı bilgiler elde edilemezdi. Gök biliminin gelişmesine birçok gök bilimci katkıda bulunmuştur.

Galileo

• Galileo, teleskopla yaptığı çalışmalarda Ay yüzeyinin pürüzsüz ve düz olmadığını, dağ ve çukurların olduğunu gümüştür.
• Yaptığı gözlemler sonucunda Venüs gezegeninin Güneş’in etrafında döndüğünü fark etmiştir.

Uluğ Bey ve Ali Kuşçu, 15. yüzyılda yaşamış olan, Türk dünyasının gök bilimi (astronomi) ve matematik alanlarında yetiştirdiği ünlü bilginlerdendir. Uluğ Bey yaşadığı dönemde Özbekistan’ın Semerkand şehrinde bir rasathane kurmuş ve gök bilimi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Ay ve yıldızların hareketlerini gösteren tablolar düzenlemiştir.

Ali Kuşçu

Ali Kuşçu bir süre Uluğ Bey’le çalışmış ve yardımcılığını yapmış daha sonra II. Mehmed tarafından İstanbul’a davet edilerek Ayasofya medresesi müderrisi olmuştur. Astronomi ve matematik dersleri vermiş, Güneş saatleri yapmış, İstanbul’un enlem ve boylamını ölçmüştür. Ayrıca Ay’ın ilk haritasını çıkarmış ve bu nedenle Ay’ın bir bölümüne Ali Kuşçu’nun adı verilmiştir.

Ay’a ilk insan, 20 Temmuz 1969 tarihinde Apollo 11 uçuşunda ayak bastı. Bu kişi ABD’li astronot Neil Armstrong’tur. Neil Armstrong ve arkadaşları Ay yüzeyinden kaya örnekleri aldılar, fotoğraflar çektiler ve araştırma aletleri yerleştirdiler. Ay’a atılan ilk adım uzay araştırmalarının çok hızlı bir şekilde ilerlemesinde önemli katkı sağlamıştır.