Tarım ve Ekonomi (Tarım ülkesi: Nijerya)

NİJERYA

Yüz ölçümü: 923. 786 km²

Nüfusu: 135.000. 000

İdare şekli: Federal Cumhuriyet

Başkent: Abuja

Dili: İngilizce

Dini: İslamiyet ve Hristiyanlık

Kişi başına düşen milli gelir: 950 ABD doları

Yıllık nüfus artışı: ‰ 25

Şehir nüfus oranı: % 43

Okuma yazma bilmeyenlerin oranı: % 32

Ortalama yaşam süresi: Erkek —> 51, kadın —> 51 yıl

Coğrafi Konum

Gine körfezi ve Atlas Okyanusu’na kıyısı olan Orta Afrika ülkesidir. Ülkenin kuzeyinde Nijer, batısında Benin, doğusunda Kamerun, kuzeydoğusunda Çad yer alır.

Doğal Özellikler

• 1. Yer Şekilleri

Ülkenin büyük bir bölümünü alçak plato sahaları ve düzlük alanlar oluşturur. En yüksek yeri doğuda Kamerun’la sınırı oluşturan 2000 m. yükseltideki Kamerun Dağları’dır.

• 2. Akarsu ve Göller

Nijer ve Benue en önemli akarsularıdır. Nijer Nehri Gine Körfezi’nde geniş delta ovası oluşturmuştur.

• 3. İklim ve Bitki Örtüsü

Nijerya’nın güneyinde kuzeye doğru gidildikçe iklim karasallaşır. Güneyindeki alçak alanlarda tropikal iklim, orta kısımdaki platolarda savan iklimi, kuzeydeki bölgelerde kurak bir iklim hakimdir. Bitki örtüsü ise tropikal ormanlar, savanlar ve steplerden oluşur

Beşeri ve Ekonomik Özellikler

1. Nüfus ve Yerleşme

Afrika kıtasında, nüfusun en fazla olduğu ülkedir. Nüfus artış hızı oldukça fazladır. Lagos, Abuja, İbadan ve Kano yoğun nüfuslu şehirlerdir.

2. Tarım ve Hayvancılık

Ülkede ekstansif tarım tekniği uygulandığından verim oldukça düşüktür. Ülke topraklarının %25’i tarıma elverişlidir. Bu da halkın yarısından fazlasının tarımla uğraşmasına yol açmıştır.

Kakao, kauçuk, pamuk, yer fıstığı, soya fasulyesi ve palmiye yağı bol miktarda üretilmektedir.

Tropikal ormanların bulunduğu yerlerde ormancılık faaliyetleri gelişmiştir.

Göçebe hayvancılığın yaygın olduğu Nijerya’da koyun, keçi ve sığır beslenir.

3. Sanayi, Ulaşım ve Turizm

• Dünya’daki gelişmekte olan ülkelerden biri olan Nijerya’da sanayi faaliyetleri gelişmemiştir. Petrol ve doğalgaz bakımından zengindir. Afrika petrol rezervinin 1/3’üne sahiptir.
• Doğalgaz ve petrol rezervi yönünden zengin olmasına rağmen kalifiyeli eleman yetersizliği, bilim, teknik ve eğitim olanaklarının yeterince gelişmemiş olması ülkenin ekonomik anlamda kalkınmasını engellemiştir.
• Ürettiği petrol ve doğalgazın büyük bir bölümünü gelişmişlik düzeyi fazla olan ülkelere ham (işlenmemiş) olarak ihraç eder.
• Nijerya bu yönüyle yıllarca Avrupa ülkeleri tarafından sömürge olarak kullanılmıştır.
• Nijerya’da tarımda da ilkel (ekstansif) metodların benimsenmesi, doğal koşullarda tarımsal faaliyetlerin yapılmasına yol açmıştır. Bu da tarım arazilerinde elde edilen birim alanından üretimin az olmasına yol açmıştır.
• Ülkede kara ve demiryolu az da olsa gelişmiştir.
• Kano ve Lagos hava alanları en işlek havalimanıdır.
• Turizm faaliyeti ise yok denecek kadar azdır.

Tarım ve Ekonomi (Modern tarımın temsilcileri: ABD)

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD)

Yüz ölçümü: 9.629.091 km?

Nüfusu: 308. 745.538

İdare şekli: Federal Cumhuriyet

Başkent: Washington DC

Dili: İngilizce

Dini: Hristiyanlık

Kişi başına düşen milli gelir: 46.380 ABD doları

Yıllık nüfus artışı: ‰ 8,9

Şehir nüfus oranı: % 75

Okuma yazma bilmeyenlerin oranı: % 1

Ortalama yaşam süresi: Erkek —> 75, kadın—> 81 yıl

Coğrafi Konum

Kuzey Amerika kıtasında yer almaktadır. Kuzeyinde Kanada, güneyinde Meksika, batıda Büyük Okyanus, doğuda Atlas, Okyanusu bulunmaktadır Rusya, Çin ve Kanada’dan sonra Dünya’nın dördüncü büyük yüz ölçümüne sahip ülkesidir.

Doğal Özellikler

1. Yer Şekilleri: ABD yer şekilleri yönünden 5 farklı bölgeden oluşur;

Atlas Okyanusu Kıyı Ovaları

Atlas okyanusunun kıyısında yer alan Meksika sınırı ile Kanada sınırı arasında uzanan ovalardır. Ülke topraklarının % 10’unu oluşturur. Bu ovalar yükseltisi az ve verimlidir.

Appalaş Dağları Bölgesi

Volkanik ve metamorfik taşlardan oluşan Appalaşlar, zengin kömür yataklarını barındırır. Atlas Okyanusu’na
paralel uzanmakta olan bu dağların en yüksek noktası 2037 metredir.

İç Ovaları

Merkezi konumda olan bu ovalar, Kayalık Dağları ile Appalaş Dağları arasında bulunmaktadır. İç ovalar ülke
topraklarının % 50’ye yakınını kaplar. Verimli toprakların bulunduğu bu ovalar “Missisipi Nehri” tarafından sulanmaktadır.

Kayalık Dağlık Alanları

Genç bir arazi yapısına sahip Kayalık Dağları, Büyük Okyanus kıyılarına paralel uzanmaktadır. Bu dağlık alan
yeryüzünün deprem yönünden en tehlikeli alanlarından bir tanesidir. Aynı zamanda aktif volkanlarda bulunmaktadır. “Yellow Stone Ulusal Parkı” Colombia kapalı havzadaki “Büyük Tuz Gölü” derin kanyonlar ve Colarado platoları bu dağlık bölgede yer alır.

2. Akarsular ve Göller

ABD, akarsu ve göller yönünden zengin bir ülkedir. Kaynağını iç kesimlerinden alan Missisippi sularını Meksika Körfezi’ne boşaltır. Kayalık Dağları’ndan doğan Colarado ve Rio Grande, ABD’nin en önemli akarsularındandır. ABD’nin başlıca gölleri ülkenin kuzeyinde toplanmıştır. Bunlar; “Süperior, Michigan, Huron, Erie ve Ontario” gölleridir.

3. İklimi ve Bitki Örtüsü

ABD’nin iklim çeşitliliği fazladır. Batı kıyılarında okyanusal, iç kesimlerde çöl ve ılıman karasal, Alaska’da tundra ve sert karasal, Hawai ve çevresinde tropikal iklim koşulları etkilidir. İklimin çeşitli olması bitki örtüsü çeşitliliğini arttırmıştır. Ülkede bozkır, orman, çayır, tundra, maki ve çöl bitkilerini görmek mümkündür.

Beşeri ve Ekonomik Özellikler

1. Nüfus ve yerleşme

Amerika Kıtası’nın keşfinden sonra Avrupalı göçmenlerin akınına uğrayan ABD, günümüzde Çin ve Hindistan’dan sonra nüfusu en fazla olan ülkedir. Ülke nüfusunun 1/4’ünü Avrupa’dan gelen göçmenler diğer kısmını ise Afrika kökenli köleler oluşturur. ABD’de nüfusun % 75’i şehirlerde yaşamaktadır. Göller Yöresi, Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu kıyısı yoğun nüfuslu bölgeleridir. Colarado, Büyük Havza ve dağlık sahaları nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir.

2. Tarım ve Hayvancılık

• ABD topraklarının yarısı tarımsal faaliyetler için elverişlidir. Tarım arazilerinin verimliliği ve genişliği, modern tarım yöntemleri tarımsal verimliliği arttırmıştır. Ülkede tarımsal faaliyetlerde makine kullanımının yaygın olması tarımda çalışan nüfusun az olmasına yol açmıştır.
• ABD’de tarımsal verimin artmasına neden olan diğer etmenlerden bazıları şunlardır;
• Sulama koşullarının gelişmiş olması
• Tohum türlerinin ıslah edilmesi ve melez tohum türlerinin üretilmesi
• Tarım alanındaki zararlılara karşı ilaçlamanın yapılması
• Tarımsal faaliyetlerde gübre kullanımının gelişmiş olması gibi.
• ABD, soya fasulyesi, mısır, turunçgil, buğday, pamuk üretiminde dünyada ilk sırada, tütün üretiminde ise 2. sırada yer alır. Tarım, ABD ekonomisi açısından oldukça önemlidir. Tarım ve tarıma dayalı ürünlerin ihracatında ABD, 60,7 milyar dolarla dünyada ilk sırada yer almaktadır. Tarım ürünleri ülkenin dış satımının % 10’unu oluşturmaktadır. ABD’de ormancılık da gelişmiştir. Rusya’dan sonra kereste yapımında 2. sıradadır.
• Ülkede hayvancılık ise modern yöntemlerle yapıldığı için yüksek oranda verim alınır. Sığır, domuz besiciliği ve kümes hayvancılığı, balıkçılık bunların başlıcalarıdır.

3. Sanayi

ABD, ağır sanayinin hammaddesi olan taşkömürü ve petrol yönünden oldukça zengin bir ülkedir. Dünya kömür üretiminin % 25’ini karşılayan havzalar, Appalaş Dağları’nda yer alır. Tüm bunlar sanayinin gelişmesi için elverişli koşullar sağlamaktadır. ABD Dünya’nın en büyük sanayi devletidir. Petro kimya, otomotiv, makine, metalurji, elektronik, ilaç, uzay, savunma sanayi ülkede başlıca sanayi kollarıdır. ABD’de sanayi merkezleri Göller Yöresi ve Kaliforniya’ da yoğunlaşmıştır.

4. Ulaşım ve Turizm

ABD’de ulaşım ağı sık ve gelişmiştir. Dünya’daki demir yolu ağının yaklaşık 1/3’ ü ABD’dedir. Karayolları ve havayolları yönünden de ulaşım ağı sık ve gelişmiştir. Ulaşım bakımından fazla gelişmiş ülkedir. Turizm yönünden ise en fazla turizm geliri olan ülkedir. Ülkedeki başlıca turizm merkezleri Hawai Adaları, Los Angeles, Miami’dir.