Tarihin Kaynakları

Kaynaklar: Tarihî olay hakkında bilgi veren her türlü bilgi, belge ve veriye “kaynak” denir.

a) Gerçek Eşya ve Nesneler

Tarih öncesi devirlerin aydınlatılmasında yararlanılan kaynaklardır:

• Toprak, taş ve kemikten yapılmış eşyalar ve silahlar
• Mağara resimleri ve kabartmalar
• İnsan ve hayvan kemikleri (Fosiller)

b) Yazılı Kaynaklar:

Tarihî devirlerin aydınlatılmasında yararlanılan kaynaklardır:

• Kitaplar, antlaşmalar, kil tabletler
• Paralar, madalyalar
• Gazeteler, anılar, seyahatnameler
• Fermanlar, soy kütükleri, kronikler

c) Sözlü Kaynaklar

• Efsaneler, destanlar, hikayeler vb.

d) Sesli ve Görüntülü Kaynaklar

• Resimler, filmler, videolar, cdler vb.

Tarihin Yöntemleri:

Tarihî olaylar tekrarlanamayacağı için deney ve gözlem metodu araştırmalarda kullanılamaz.

a) Tarama (Kaynak Arama)

b) Tasnif (Sınıflandırma): Konuyla ilgili tüm tarihî kaynakların belli bir sisteme göre sınıflandırılmasıdır.

c) Tahlil (Analiz): Bütün veriler kontrol edilerek değerlendirme yapılır.

d) Tenkit (Eleştiri): Konuyla ilgili tüm verilerin doğruluğu veya yanlışlığı eleştiri yöntemiyle saptanır ve diğer kaynaklarla karşılaştırılır.

e) Terkip (Sentez — Sonuca Ulaşma): Elde edilen bilgiler bir araya getirilerek sonuca varılır.

Örnek Sorular:

Bir olayın ya da bir dönemin araştırılması sırasında birinci elden kaynaklara ulaşabilmek oldukça önemlidir.

Aşağıdakilerden hangisi birinci elden kaynaklara örnek olarak gösterilemez?

A) Hükümdar fermanları
B) Makaleler
C) Kitabeler
D) Kalıntılar
E) Devlet arşivleri

Ağacın köküne su dökmeden meyve almak mümkün olmadığı gibi tarihi bilmeden de geleceğe adım atmak mümkün değildir.

Bu bilgi doğrultusunda aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Tarih en az diğer bilimler kadar değerlidir.
B) Devletlerin millî tarihleri olmalıdır.
C) Tarihleri kahramanlar yazar.
D) Devletler dış politikalarını tarihe göre belirlemelidir.
E) Tarih sosyal hayatın düzenlemesine yardımcıdır.