Tarih bilimini diğer beşeri ve sosyal bilim dallarından ayıran en önemli fark; diğer bilimler insanı veya doğayı bir yönüyle ele alırken tarih, insanı her yönüyle ve bütün yaptıklarıyla anlamaya ve anlatmaya çalışmasıdır. Tarih biliminin bu niteliğinden dolayı faydalandığı kaynaklar da çok çeşitli ve geniştir. Bu kaynakların elde edilmesi, incelenmesi birçok alanda uzmanlık gerektirmektedir. Bu durum tarih araştırmalarında diğer bilim dalları ile iş birliği yapılması sonucunu doğurmuştur. Tarih araştırmalarında diğer bilimlerin uzmanlığından yararlanılması belgelerin doğru yorumlanmasına ve araştırmanın bilimsel niteliğinin artmasına katkı sağlar. Tarihe yardımcı olan başlıca bilim dalları şunlardır:

Kronoloji: Tarihî olay ve olguların zamanının bilinmesinde ve oluş zamanına göre sıralanmasında tarihe yardımcı olur. Bir olayın ne zaman meydana geldiğinin bilinmesi tarihi nitelik kazanabilmesi için gereken şartlardan biridir.

Coğrafya: Yer bilimidir. Yeryüzünün fiziksel ve sosyal özelliklerini, insan topluluklarının yeryüzü ile olan ilişkilerini ortaya koyarak bunların tarihsel olay ve olgular üzerindeki etkilerini açıklayıp tarih bilimine yardımcı olur. Bir yerin coğrafi özelliklerini bilmeden olayları değerlendirmek ve yorumlamak bilimsel bir çalışma olmaz ve olayların yanlış değerlendirilmesine neden olur.

Heraldik: Devletlerin kullandığı armaları inceleyen bilim dalıdır.

Arkeoloji: Kazı yoluyla toprak ve su altındaki kalıntıları ortaya çıkararak olayların aydınlatılması için tarih bilimine yardımcı olur. Arkeoloji, tarih araştırmalarında özellikle tarih öncesi (yazısız) devirlerin aydınlatılmasında önemli bir yer tutmaktadır.

Diplomasi: Ferman, antlaşma metinleri, şeriye sicilleri, berat vb. siyasi nitelikteki belgeleri şekil ve içerik bakımından inceler.

Etnografga: Toplumların örf, âdet ve gelenekleri ile sosyal ve kültürel yapılarını inceler. Etnografyanın ortaya çıkardığı bulgular özellikle yazılı kaynakların yetersiz kaldığı dönemlerin aydınlatılmasında tarih bilimine önemli yararlar sağlar. Etnografya, olayların kültürel nedenlerinin anlaşılmasında tarih bilimine yardımcı olur.

Antropoloji: İnsan ırklarını inceler ve kültürlerin gelişimini araştırır. İnsanların iskelet ve kafatası gibi fiziki özelliklerini inceleyerek eski dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olur. Sosyal antropoloji ise toplumların kültürlerinin günümüze kadar olan değişimlerini ve kültürler arası ilişkilerini ortaya koyar.

Nümizmatik: Eski paraları inceler. Paralar, bir devletin siyasi ve ekonomik durumunun anlaşılması açısından önemli belgelerdir.

Paleografya: Yazıları, alfabeleri ve bunların zaman içindeki değişimlerini inceler. Tarih araştırmacıları, bulunan eski metinlerin, fermanların, analların (yıllık) okunması ve anlaşılması için paleografyadan yararlanır.

Filoloji: Günümüzde veya geçmişteki dilleri inceler. Böylece diller arasındaki ilişkiler ve akrabalık bağları, topluluklar arasındaki soy birliği, kültürel etkileşimleri aydınlatarak tarih bilimine yardımcı olur.

Epigrafi: Anıtlar üzerindeki yazıları ve kitabeleri inceler. Böylece anıt veya kitabenin dikildiği dönemin sosyal, siyasi ve ekonomik özelliklerinin aydınlatılması konusunda tarihe yardımcı olur.

Epigrafi, çalışmalarını filoloji ve paleografya ile birlikte yürütür. Örneğin, Türk tarihinin ve edebiyatının ilk yazılı örneği olan Orhun Kitabeleri, bu bilim sayesinde incelenmiş ve Türk tarihi aydınlatılmıştır.

Bu bilimlerin dışında sosyoloji, felsefe, edebiyat, sanat tarihi, hukuk, sicilografi (mühür), psikoloji (ruh bilimi), geneoloji (soy cetveli, şecere), istatistik (olayları yöntemli bir biçimde sayılarla gösterme bilgisi), ekoloji (doğa/çevre bilimi), arkeometri (arkeolojik kalıntıların tarihlenmesi), kimya gibi bilimler de tarih araştırmacılarına yardımcı olmaktadır.