Tarih Araştırmalarında Neden – Sonuç İlişkisi

• Bir önceki olayın sonuçları bir sonraki olayın nedenlerini doğururken; Tarih araştırmalarında dünden bugüne uzanan ve geleceği temellendiren olaylar arasındaki bağ gözardı edilmemelidir.
• “Dün, dünde kaldı.”, “Dün öldü, bugün can çekişiyor, yarın ise doğmadı.” gibi Tarih Bilimine ilişkin eleştirel ve küçümser bakış açısı, bugünleri şekillendiren gelişmelerin köklerinin geçmişte yaşandığı gerçeğini örtemez.

Tarih Araştırmalarında Yer Zaman İlişkisi

• Tarih olaylarının açıklamasında; Olayın geçtiği coğrafyanın özellikleri ve insan yaşantıları üzerindeki etkileri araştırılmadan Tarih ve insan yaşantıları aydınlatılamaz. Rakımı 2350 m’ye varan Baykal Gölü çevresinde görülen Ona Asya’daki Türklerin yaşam ve uğraş biçimlerini doğrudan coğrafya şekillendirmiştir.
• Olayın geçtiği zamanın bilinmesi olayların objektif değerlendirilmesine olanak tanır.

Eş Zamanlılık

Avrupa’da XV. yüzyılda görülen cüzzam hastalığı Avrupa halkının 2/3’ü ölmüştür. Bu hastalığın sorumlusu olarak KEDİ’LER görülmüştür. Avrupa’daki bu algıyı açıklayabilmek Orta Çağ Avrupa’sına damgasını vuran Skolastik düşünce ve bilim karşıtlığı ile açıklanırken; X. yüzyılda Türk-İslam bilginlerinden İbn-i Sina’nın daha 17 yaşında anjiyo olarak bilinen tedaviyi yapması bilime ve insana verilen değeri gösterir.