TANZİMAT FERMANI (Gülhane Hatt-ı Hümayun’u) (1839)

Fermanın Yayınlanma Amacı

Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışılmasını önlemek ve azınlıkların devlete bağlılığını sağlayıp dağılmayı önlemektir.

Tanzimat Fermanı’nda:

• Bütün vatandaşların can, mal ve ırz güvenliği kanunla sağlanacak.
• Askerlik vatan görevi sayılacak ve ilgili düzenlemeler yapılacak.
• Vergiler herkesin gelirine göre ve düzenli bir şekilde alınacak.
• Özel mülkiyet hakkı sağlanacak; mülkiyet, babadan oğula geçebilecek ve miras olarak bırakılabilecek.
• Mahkemeler herkese açık olacak; herkes kanun önünde eşit olacak ve hiç kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak.
• Müsadere usulü kaldırılacak esasları yer almıştır.

Fermanın Önemi

Tanzimat Fermanı ile padişah ilk kez kendi gücünün üstünde yeni bir gücü (kanun gücü) tanımıştır.

Çözümlü Soru: Tanzimat’tan sonra birçok alanda yeni kurumlar kurulmuş, eskilerine dokunulmamış ancak bunlar işlevsiz hale getirilmiştir.
Bu tutumun;
I. Medrese mezunlarının iş olanaklarının daralması
II. Modern eğitimin yaygınlaşması
III. Modern yargılama usullerinin uygulandığı mahkemelerin sayıca artması
durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?

A) Yalnız I   B) Yalnız II   C) Yalnız III   D) I ve II   E) I, II ve III

Çözüm: Tanzimat döneminde Batı örnek alınarak bir çok alanda yenilikler yapılmıştır. Tanzimat’tan sonra modern eğitim yaygınlaşmış haliyle medrese mezunlarının iş olanakları daralmış, hukuk alanındaki yenileşme çalışmaları doğrultusunda modern yargılama usullerinin uygulandığı mahkemelerinin sayısında artış olmuştur. Doğru cevap (E) seçeneğidir.