Işık kaynağı ile opak bir cisim arasındaki ilişki, günlük yaşamda sıkça karşılaştığımız gölge olaylarını oluşturur. Işığın bir cisim tarafından tamamen engellendiği durumlarda tam gölge oluşur. Bu olay, özellikle güneşli günlerde etrafımızda sıkça gözlemlediğimiz bir fenomendir. Bu yazıda, tam gölgenin nasıl oluştuğunu, hangi koşullarda meydana geldiğini ve günlük hayatta nasıl gözlemlendiğini öğreneceğiz.

5. Sınıf Tam Gölge ve Tam Gölgenin Oluşumu Ders Notu

Işık ışınları, saydam maddelerden geçebilirken opak (Saydam olmayan) bir cisim ile karşılaştığında bu cismin içinde geçemez. Cismin arkasında karanlık bir bölge oluşur. Bu bölgeye tam gölge adı verilir.
Tam gölgenin oluşması ışığın doğrusal yayıldığını gösterir.
Gölge oluşumu cismin şekli ve büyüklüğü ile ilgilidir.

Işık kaynağının önüne konulan cisim top ise top şeklinde gölge
oluşur, Yani cismin gölgesi cismin şekline benzer.

Bir cismin gölgesinin boyu; ışık kaynağı ve opak cisim arasındaki uzaklığa bağlıdır.
Işık kaynağı sabit tutulup cismin yerini değiştirirsek cismin gölgesinin boyu da değişir.
Cisim ışık kaynağından uzaklaştıkça gölge boyu küçülür.

Cismin yeri sabit tutulup, ışık kaynağının yerini değiştirirsek gölgelerinin boyu değir.
Işık kaynağı cisimden uzaklaştıkça gölgenin boyu küçülür.

Işık kaynağı ve cisim sabit tutulup perde veya ekran cisme yaklaştırıldığında gölge boyu küçülür.
Ekran veya perde cisimden uzaklaştırıldığında gölge boyu büyür.

Işık kaynağının büyüklüğü ya da küçüklüğü gölge boyunu etkilemez.
Işık kaynağı kaç tane ise gölge sayısı da 0 kadardır.
Güneş’in en tepede olduğu saatler öğle saatleridir. Öğle saatlerinde gölgenin boyu en kısadır. Sabah ve akşam saatlerinde gölge boyu en uzundur.