Sürtünme Kuvveti, Sürtünme Kuvvetinin yaptığı iş ve Sürtünmeye Harcanan Enerji 9.Sınıf Fizik
Ws =-Fs.X
Sürtünmenin yaptığı iş nedeniyle kaybolan enerji, ısı enerjisi olarak ortaya çıkar.
Bir cisme birden fazla kuvvet etki ederse her bir kuvvetin yaptığı iş ayrı ayrı hesaplanır. Herhangi birinin yaptığı iş diğerinden bağımsızdır.
Bizden toplam işi bulmamız istenirse, bulduğumuz işleri işaretleri ile beraber toplarız.
Sürtünme kuvveti duran ya da hareket eden cisimler ile bu cisimlerin temas ettikleri yüzeyler arasında oluşur. Sürtünme kuvveti daima cismin hareket yönüne zıt yöndedir ve iş konusunda gördüğümüz gibi sürtünme kuvveti de iş yapar. Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş cisimlerin enerji kaybetmelerine neden olur.
Sürtünmeli yatay yoldaki bir topu yuvarladığımızda topa bir kinetik enerji vermiş oluruz. Ancak topun yatay düzlemde hareketi sırasında giderek yavaşlayıp sonunda durduğunu görürüz. Topun neden durduğunu ve kaybolan kinetik enerjisinin ne olduğunu hiç
düşündünüz mü?
Sürtünmeden dolayı kaybolan kinetik enerji ısı enerjisine dönüşmüştür.
Sürtünmeli bir yoldaki cisim F büyüklüğündeki yatay kuvvet ile ΔX yolu boyunca çekiliyor. Cisme etki eden sürtünme kuvveti ise aynı ΔX yolu boyunca cisme hareket yönünün ters yönünde etki ediyor.
Cisim K noktasından L noktasına gelinceye kadar F kuvveti;
büyüklüğünde iş yapmış olur. Aynı yol boyunca sürtünme kuvveti ise aşağıdaki kadar iş yapmıştır.
Sürtünme kuvvetinin yaptığı işi bulurken sürtünme kuvvetinin (-) işaretli alındığına dikkat ediniz. Bu işaret sürtünme kuvvetinin yaptığı işin cismin enerji kaybetmesine neden olduğunu anlatmaktadır. Bir cisim üzerine hem bir dış kuvvet hem de sürtünme kuvveti aynı anda etki ediyorsa net kuvvetin yaptığı iş kadar enerji cisme aktarılır.