Sürdürülebilirlik, doğal kaynakları tüketmeden çevreyi korumak ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak anlamına gelir. Kimyada sürdürülebilirlik, çevre dostu uygulamaları ve kimyasal süreçlerin daha az zararlı hale getirilmesini içerir. Bu çerçevede, nanoparçacıklar, yeşil kimya ve metal nanoteknolojileri gibi konular, çevreye olan etkileri ve ekolojik sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır. 9. sınıf kimya dersinde sürdürülebilirlik, çevre bilincini ve kaynakları verimli kullanmayı öğretmek için önemli bir konudur.
9. Sınıf Sürdürülebilirlik Konu Anlatımları
Sürdürülebilir Kalkınma
Sürdürülebilir kalkınma, insanların ihtiyaçlarının karşılanmasını hedeflerken gelecek nesillerin de ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran girişimler olarak tanımlanabilir. Bu kalkınma yaklaşımı, fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ve içten yanmalı araçlar yerine elektrikli araçların tercih edilmesi gibi amaçlara sahiptir. Aynı zamanda, atıkların geri dönüşüm süreçleri ile tekrar kullanımını sağlayarak hem enerji tasarrufu sağlar hem de ham madde kaynaklarını oluşturur. Günümüzde bu amaçlarla geri dönüşüm tesisleri kurulmuş, plastik, kâğıt, metal ve cam gibi maddeler bu tesislerde geri dönüştürülmektedir.
Sürdürülebilir Kalkınmanın Kimya Bilimi ile İlişkili Hedefleri:
- Temiz su ve sanitasyon (6. Hedef)
- Erişilebilir ve temiz enerji (7. Hedef)
- Sorumlu üretim ve tüketim (12. Hedef)
- İklim eylemi (13. Hedef)
- Sudaki yaşam (14. Hedef)
- Karasal yaşam (15. Hedef)
Ekolojik Sürdürülebilirlik
Ekolojik sürdürülebilirlik, doğa ve insan arasındaki ilişkiyi ele alır ve toplumların temiz, sağlıklı bir çevrede yaşamalarını sağlar. Bu amaçla toplumsal yapıların doğa ile uyumlu hale getirilmesi hedeflenir. Ekolojik sürdürülebilirlik uygulamaları şunlardır:
- Tarım arazilerinin korunması
- Toplumların ihtiyacının en aza indirilmesi
- Ekolojik kaynakların israfının önlenmesi
- Kentsel tasarımın ekolojik olması
Nanoteknoloji ve Nano Boyut
“Nano” kelimesi Yunanca “cüce” anlamına gelir ve nanoteknoloji, 1-100 nanometre arası boyutlardaki maddeler üzerinde çalışan mühendislik ve bilim dalıdır. Bir nanometre (nm), metrenin milyarda birine eşittir ve nano boyuttaki nesneler yalnızca taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile görüntülenebilir. Nano boyutlara yaklaşıldıkça, yüzey alanı/hacim oranının artması ve kuantum etkilerinin devreye girmesiyle maddelerin özellikleri değişir.
Nanoteknoloji, iki yaklaşım ile gelişir:
- Yukarıdan aşağıya: Büyük yapılardan başlayarak nano boyutlara kadar küçültme işlemi.
- Aşağıdan yukarıya: Atom veya molekül boyutundan başlayarak tepkimelerle istenilen yapılar oluşturulur.
Nanoteknoloji günümüzde ilaç, tekstil, elektronik ve biyoteknoloji gibi birçok alanda kullanılmaktadır ve yüksek kaliteli ürünlerin üretimini sağlar.
