Su ve Hayat Kimya Tyt
Su ve Hayat
Su bütün canlıların en temel ihtiyaçlarından ve yaşam kaynaklarından biridir. Su olmazsa canlıların hayat bulması imkansızdır. Su yaşam kaynağı olduğu gibi diğer maddelerin üretiminde, temizlikte, ısınmada, sulamada vb. birçok alanda kullanılır.
Canlıların yapısının büyük bölümü sudan oluşur.
Örneğin; İnsan vücudunun kütlece %70’i sudan oluşmaktadır.
Dünyanın 3/4’ü sularla kaplıdır. Bu suların yaklaşık %97,5’i okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak, %2,5 kadarı ise tatlı su (içilebilir) halinde bulunmaktadır. Bu durumda dünyada su çok bulunmasına rağmen içilebilir su miktarının çok az olduğu anlaşılmaktadır. Kullanılabilen su kaynakları; yeraltı suları, göller ve nehirlerdir. Bu
sularda arıtma işlemine tabi tutulmadan genelde kullanılamaz.
Su Döngüsü
Yeryüzünde bulunan sular buharlaşarak atmosfere ulaşır. Atmosfere ulaşan su buharı yeniden yoğunlaşarak yeryüzüne yağmur, dolu veya kar olarak iner. Bu olaya su döngüsü denir.
Yeryüzüne dönen bu suyun bir kısmı yüzeyde kalırken, bir kısmıda yeraltı sularına karışır. Su döngüsü sayesinde, su içindeki safsızlıklardan arınmış olur. Atmosferden yeryüzüne inen sular saf suya çok yakındır. Bu sularda çözünmüş azot (N2), oksijen (O2) ve diğer gazlar bulunur. Fakat bu gazların oranı çok düşüktür.
Sular yeryüzüne ulaştığında temas ettikleri toprak ve kayaçların cinsine göre içinde çözünmüş olarak bulunan tanecik cinsi ve miktarı da değişir. Yeraltı sularına karışıp tekrar yeryüzüne çıkan sular içmeye en uygun sulardır.
Su döngüsü süreklidir. Yani atmosfer ve yeryüzü arasında sürekli bir su döngüsü mevcuttur.
Dünyadaki insan nüfusunun çok hızlı artmasıyla ve insanların var olan ekosistemin düzenini bozmasıyla birlikte su döngüsü de sıkıntılı olmaktadır. Dünyadaki suların çok az bir kısmının içilebilir olması ve insanların yarattığı çevre kirliliği nedeniyle içme suları her geçen gün azalmaktadır. Günümüzde suyun tasarruflu kullanılması çok önemlidir. Suyun doğru kullanılması, su tasarrufu yapmamızı sağlayacaktır.
Örneğin; Duş alırken, ellerimizi yıkarken, dişlerimizi fırçalarken yeterince su tüketmek, halılarımızı fabrikalarda yıkatmak, bulaşıklarımızı bulaşık makinelerinde yıkamak, çok kirli olmayan suları başka temizliklerde kullanmak vb. su tasarrufu sağlayacaktır.
Suda Sertlik
Atmosferden yeryüzüne inen sular değişik toprak türleri ve kayaçların içinden geçerek yer altına geçer. Bu geçiş sırasında çözmüş olduğu bazı tanecikleri yapısına alarak ilerler. Yağmur suları tortul kayaçların yapısındaki kalsiyum karbonat (CaCO3) ve magnezyum karbonatı (MgCO3) kolayca çözer. Çözme sonucunda içerisinde Mg2+ ve Ca2+ iyonları artmış olan sulara sert sular denir.
Suya sertlik veren iyonlar kağıdın, boyanın ve kumaşın yapısını bozar, kalitesini düşürür.
Oluşturduğu çökelek nedeniyle boruların tıkanmasına sebep olur.
Cam ve porselen eşyaların yüzeylerinin çizilmesine neden olur.