Su Dalgaları

Su dalgaları, aynı anda hem enine hem boyuna dalga özelliği gösterir. Su dalgalarının yayılma hızı yayıldığı ortama bağlıdır. Su dalgalarının derin ortamdaki hızı, sığ ortamdakine göre daha büyüktür.

Derin ortamdan sığ ortama geçen dalgaların frekansı değişmez, ancak hızı azaldığından dalga boyu azalır.

Stroboskop

Stroboskop, şekildeki gibi üzerinde yarıklar bulunan bir laboratuvar aletidir. Stroboskop su dalgalarının dalga boyunun ölçümünde kullanılır.

Su Dalgalarında Yansıma

Doğrusal su dalgalarının düz bir engelden yansıması şekildeki gibidir. Normal, yüzeye çizilen dikmedir.

Gelen dalganın normalle yaptığı i açısına gelme açısı, yansıyan dalganın normalle yaptığı r açısına yansıma açısı denir. Yansın.
kanununa göre, i = r yazılır.

Çembersel su dalgalarının düz bir engelden yansıması da şekildeki gibidir. O noktasında üretilen dalgalar engelde yansıdıktan sonra engelin
arkasındaki bir noktadan geliyormuş gibi yansır.

Doğrusal dalgalar çukur engelden yansıdıktan sonra şekildeki gibi çembersel dalgalara dönüşerek bir noktada toplanır. Bu nokta, çukur engelin odağıdır.

F noktasında üretilen dairesel dalgalar çukur engelden yansıdıktan sonra doğrusal dalgalara dönüşürler.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Su dalgaları, su yüzeyinde oluşan mekanik dalgalardır. Su dalgaları hem enine hem de boyuna dalgalar özellikleri gösterir. Su dalgalarının hızı, suyun derinliğine, dalga boyuna ve ortamın özelliklerine bağlıdır.

1. Su dalgaları hangi dalga türüne örnek olabilir?

A) Yalnızca enine dalga
B) Yalnızca boyuna dalga
C) Hem enine hem boyuna dalga
D) Elektromanyetik dalga

Çözüm: Su dalgaları, hem enine hem de boyuna dalga özellikleri gösterir. Su yüzeyinde yukarı-aşağı ve ileri-geri hareketler aynı anda gözlemlenebilir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

2. Sığ sularda su dalgalarının hızı nasıl etkilenir?

A) Dalga boyu ile azalır
B) Su derinliği arttıkça hız azalır
C) Su derinliği azaldıkça hız artar
D) Su derinliği azaldıkça hız azalır

Çözüm: Su derinliği azaldıkça su dalgalarının hızı da azalır. Sığ sularda dalgalar daha yavaş hareket eder.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

3. Bir dalga kaynağının oluşturduğu dalga tepeleri arasındaki mesafeye ne ad verilir?

A) Frekans
B) Periyot
C) Dalga boyu
D) Genlik

Çözüm: Ardışık iki dalga tepesi veya iki dalga çukuru arasındaki mesafe, dalga boyu olarak adlandırılır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

4. Su dalgalarında dalga yüksekliği (genlik) neyi ifade eder?

A) Dalganın hızını
B) Dalganın enerjisini
C) Dalganın periyodunu
D) Dalga boyunu

Çözüm: Dalga yüksekliği (genlik), dalganın enerjisiyle doğru orantılıdır. Genlik arttıkça dalganın taşıdığı enerji de artar.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

5. Su dalgalarının frekansı arttığında ne olur?

A) Dalga boyu artar
B) Dalga hızı artar
C) Dalga boyu azalır
D) Dalga yüksekliği artar

Çözüm: Frekans arttıkça dalga boyu azalır, çünkü frekans ve dalga boyu ters orantılıdır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

6. Derin su ile sığ su arasında bir dalga ilerlerken, dalganın hangi özelliği değişir?

A) Frekansı
B) Dalga boyu
C) Genliği
D) Frekansı ve hızı

Çözüm: Dalga derin su ile sığ su arasına geçerken dalga boyu ve hızı değişir. Ancak frekansı sabit kalır.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

7. Su dalgalarının hızını etkileyen faktörler nelerdir?

A) Suyun rengi ve sıcaklığı
B) Suyun derinliği ve yoğunluğu
C) Dalga boyu ve frekans
D) Dalga yüksekliği ve frekans

Çözüm: Su dalgalarının hızı, suyun derinliği ve yoğunluğuna bağlıdır. Derin sularda dalgalar daha hızlı yayılır.
Doğru cevap B şıkkıdır.