Solunum Sistemi Rahatsızlıkları 11.Sınıf Biyoloji

Solunum Sistemi Rahatsızlıkları

Solunum sistemimizin sağlıklı yapısının korunması için temiz hava solumak oldukça önemlidir. Soluk alma esnasında burundan nefes almak gerekir. Çünkü ağızdan alınan nefes ısınma, nemlenme, temizlenme aşamalarından geçmeden akciğerlerimize ulaşır. Ayrıca soğuk, tozlu, çok kuru yerlerde bulunmaktan kaçınılmalıdır. Kalabalık ortamlarda virütik ve bakteriyel hastalıklar soluk alma ile kolayca bulaşabilir. O nedenle bu ortamlarda fazla bulunulmamalı, nezle ve grip olan kişilerden uzak durulmalıdır. Bol oksijenli yerlerde yaşa uygun egzersizler veya spor yapılmalıdır. Düzenli beslenmeli, uykusuz kalmamalı, sigara ve gereksiz yere antibiyotik kullanılmamalıdır. Ayrıca sigara içilen ortamlardan da uzak durulmalıdır.

Karbonmonoksit (CO) Zehirlenmesi

Karbonmonoksidin hemoglobine olan bağlanma ilgisi oksijene oranla fazladır. Eğer solunan havada CO bulunursa (kömür ve şofbenden  çıkan) bu gaz hemoglobinle sıkı bağ kurar ve hücrelere oksijen taşınmasını azaltır. Bu durum hücrelerin enerji ihtiyacını karşılamasını  önleyeceğinden hücreler ölmeye başlar. CO zehirlenmesi gözlenen kişiler acil olarak açık havaya çıkartılmalı ve oksijen solutulmalıdır. Bu işlem hemoglobini CO’dan ayırıp oksijene bağlanmasını sağlar.

Vurgun

Kanda çözünmüş ve sıvı hâlde bulunan azotun, basıncın çok düştüğü durumlarda gaz kabarcıkları hâline geçerek kılcal damarları tıkamasına vurgun denir. Dış ortamda basınç azalınca örneğin dalgıçlar hızla su yüzeyine çıktığında ya da uçaklarda kabin basıncı düştüğünde vurgun meydana gelebilir.

Azot, hemoglobinle bağ yapmadığı için kabarcıklar oluşturur ve bu kabarcıklar kılcal damarları tıkar. Felç veya ölüm meydana gelebilir.

Pnomoni (Akciğer iltihabı=Zatürre)

Alveoller olarak bilinen mikroskobik hava keseciklerini etkileyen bir akciğer iltihap durumudur. Genellikle, virüsler veya bakteri ve daha az yaygın diğer mikroorganizmaların enfeksiyonu, bazı ilaçlar ve otoimmün hastalıklar gibi diğer durumlardan kaynaklanır.

Tipik belirtiler arasında öksürük, göğüs ağrısı, ateş, ve nefes darlığı yer alır. Bazı tür pnömonileri önlemek için aşılar mevcuttur. Tedavisi  altta yatan sebebe bağlıdır. Bakteriyel olduğu düşünülen pnömoni, antibiyotikler ile tedavi edilir. Pnömoni ciddi ise, hastalığa yakalanan kişi
genellikle hastaneye yatırılır.

Astım

Hava yollarının (soluk borusu, bronş, bronşçuk) daralmasına neden olan kronik iltihaplanmadır. Soluk alışverişte sıkıntılara neden olur. Polenler, soğuk hava, bazı ilaçlar, kirli hava, sigara dumanı astım krizine neden olabilir. Bu tür durumlar bronşçuklarda aşırı mukus üretimine neden olduğu için ödem oluşturur.

KOAH

KOAH, Kronik Obstrüktif (Engelleyici) Akciğer Hastalığı, akciğerin zararlı gaz ve partiküllere karşı anormal ağrı yanıtı sonucu ortaya çıkan tıkayıcı ve ilerleyici bir akciğer hastalığıdır.

Nefes verme sırasında havayollarında ortaya çıkan çökme ve aşırı bronşial salgısı havayollarında daralmaya neden olarak hava akım hızını azaltmakta ve bu olay sürekli olarak şiddetini arttırarak kişinin yaşam kalitesinde bozulmaya yol açmaktadır. Bu tanımdan da anlaşıldığı gibi KOAH’ta solunum meydana gelen değişikler geri dönüşümsüzdür ve sürekli ilerleyici karakter gösterir. Bu hastalığı neden olan temel etken sigaradır. Bunun yanı sıra bazı mesleklerde karşılaşılan toz, duman, evlerde kullanılan odun, tezek, kök benzeri yakıtlardan çıkan dumanın solunması da akciğerlerde bir çeşit iltihaplanmaya neden olur. Hastalık müzmin bronşit ve amfizem olarak da bilinir.

Akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveol) gerilip genişlemesi neticesinde bu hava keseciklerini birbirinden ayıran ince duvarların yırtılması ve buna bağlı olarak da akciğerlerin esnekliğini kaybetmesiyle oluşan ve solunum yetmezliğine yol açan yaygın bir kronik akciğer rahatsızlığıdır. Bu durum uzun süre sigara içilmesi, hava kirliliği olan ortamlarda yaşama ve egzoz dumanlarından kaynaklanabilir.

Tüberküloz (Verem)

Mycobacterium tuberculosis türü bakterinin neden olduğu bir hastalıktır. Tüberküloz birden fazla organda görülebilen bir enfeksiyon olmasına karşın, daha çok akciğerler ve akciğerlere ait lenf bezlerinde gözlenir. Hastalık etkeni bakteri; aktif bir tüberküloz hastasından öksürük, hapşırık ya da diğer yollarla tükürük içerisinde havaya damlacık yoluyla saçılır ve havada asılı kalan partiküllerin alınmasıyla enfeksiyon yayılır. Pek çok vakada bakteri akciğerlere yayılarak tüberkül denen peynir benzeri yapılar oluşturur ve solunum dokularına zarar vererek akciğerlerde oyuklar oluşturur ve akciğer bağ dokusunun esnekliğinin bozulmasına neden olur. Kan dolaşım sistemindeki hasar nedeniyle, hastalığın ileri safhalarında hasta parlak renkte kan tükürebilir.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Solunum Sistemi Rahatsızlıkları 11.Sınıf Biyoloji Konu Anlatımı Ders Notları