Soğuk Savaş Sürecinde Orta Doğu

1948 İsrail’in Kuruluşu

Yahudiler 1897’de Basel Deklarasyonu ile Filistin’de bir yahudi devleti kuracaklarını tüm dünyaya ilan ettiler. Bu doğrultuda Osmanlı padişahı II. Abdülhamit’ten dış borçların ödenmesi karşılığında Filistin’den toprak talep ettiler.
Abdülhamit bu talebi reddetti.

İngiltere 1917’de Filistin’e girdi. İngiltere dış işleri bakanı A. J. Balfour yayınladığı deklarasyonunda Filistin’de bir yahudi devletinin kurulmasına destek vereceklerini ilan etti.

İngiltere 1948’de Filistin’den çekildi. 14 Mayıs 1948’de Tel Aviv başkent olmak üzere İsrail kuruldu. Kuruluştan sekiz dakika sonra ABD İsrail’i tanıdı. Ardından SSCB ve diğer birçok devlet de İsrail’i tanıdılar.

Türkiye 1949’da Şemsettin Günaltay’ın başbakanlığı döneminde İsrail’i resmen tanıdı.

İsrail’i tanıyan ilk arap devleti ise Mısır’dır.

1956 Süveyş Krizi

Mısır devlet başkanı ve hür subaylar hareketinin önderi Albay Cemal Abdünnasır Süveyş Kanalı’nı millileştirdiğini ilan etti. Yani bu kanaldaki yürüyen ticaretten İngiltere ve Fransa’nın pay alamayacağını belirtti. Bunun üzerine İngiltere ve Fransa’nın İsrail’i kışkırtmaları üzerine 1956 Arap-İsrail Savaşı yaşandı. Bu savaşta SSCB ve ABD arapların yanında yer aldılar. Çünkü İngiltere ve Fransa’nın etkili olmasını istemiyorlardı. Ayrıca Rusların Orta Doğu’da güçlenmemesi için Amerika’nın olaya müdahale etmesi gerekiyordu. İsrail, İngiliz ve Fransız askerleri işgal ettikleri sahayı terk ettiler. ABD bölge ülkelerine ekonomik yardım yaparak Rusya’nın Komünizmi yaymasına engel olmaya çalışmıştır. Bu doğrultuda yayınlanan Eisenhover Doktrini’ni bazı Arap devletleri reddetmişken birçoğu yardım almayı kabullendiler. Türkiye de yardım alan ülkelerdendir.