Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük 11. sınıf kimya
1. Bölüm: Çözücü – Çözünen Etkileşimleri
2. Bölüm: Derişim Birimleri
3. Bölüm: Koligatif Özellikler
4. Bölüm: Çözünürlük
5. Bölüm: Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
Çözümlü Örnek Test Soruları
Bu sorular çözücü-çözünen etkileşimleri, derişim birimleri, koligatif özellikler, çözünürlük ve çözünürlüğe etki eden faktörler üzerine hazırlanmıştır. Her soru, ilgili konu başlığını detaylandıran kavramları içerir.
1. Bölüm: Çözücü – Çözünen Etkileşimleri
Soru:
Polarlık bakımından farklı çözücüler ve çözünenler arasında çözünürlük açısından ne gibi farklar gözlenir? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi polar bir çözücünün polar bir çözüneni çözebilmesi ilkesine uygundur?
A) Polar çözücüler, apolar maddeleri çözer.
B) Apolar çözücüler, polar maddeleri çözer.
C) Polar çözücüler, polar maddeleri çözer.
D) Çözücü ve çözünenin polarlığı çözünürlüğü etkilemez.
Çözüm:
“Benzer benzeri çözer” ilkesi gereği, polar çözücüler polar maddeleri, apolar çözücüler apolar maddeleri çözer. Polar çözücüler arasında su ve etanol gibi maddeler sayılabilir.
Doğru cevap: C
2. Bölüm: Derişim Birimleri
Soru:
100 gram su içerisinde 5 gram NaCl çözündüğünde, bu çözeltinin yüzde kütlece derişimi nedir?
A) %2
B) %5
C) %10
D) %20
Çözüm:
Yüzde kütlece derişim, çözünen maddenin kütlesinin toplam çözelti kütlesine oranı ile hesaplanır. NaCl’nin kütlesi 5 gram, suyun kütlesi ise 100 gramdır. Toplam kütle 105 gram olur. Yüzde derişim:
Yüzde derişim = (5/105) * 100 = %4.76
Doğru cevap: B
3. Bölüm: Koligatif Özellikler
Soru:
Bir çözeltiye non-volatile (uçucu olmayan) bir madde eklendiğinde aşağıdaki özelliklerden hangisi değişmez?
A) Kaynama noktası
B) Donma noktası
C) Buhar basıncı
D) Renk
Çözüm:
Koligatif özellikler, çözücünün kimyasal yapısına değil, çözünen taneciklerin sayısına bağlıdır. Uçucu olmayan bir madde eklendiğinde kaynama noktası artar, donma noktası düşer ve buhar basıncı azalır. Ancak rengin değişmesi, çözünen maddenin fiziksel ve kimyasal yapısına bağlıdır, koligatif özelliklerden değildir.
Doğru cevap: D
4. Bölüm: Çözünürlük
Soru:
Bir madde 25°C’de suda 20 gram çözünebiliyorsa, bu sıcaklıkta çözünürlük sabiti nedir?
A) 20 g/100 mL
B) 10 g/100 mL
C) 5 g/100 mL
D) 30 g/100 mL
Çözüm:
Çözünürlük, 100 mL suda kaç gram maddenin çözünebildiği ile ifade edilir. 25°C’de 100 mL su içerisinde 20 gram çözünen madde, bu maddenin çözünürlük sabitini 20 g/100 mL olarak gösterir.
Doğru cevap: A
5. Bölüm: Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
Soru:
Bir katının sudaki çözünürlüğü, sıcaklık arttıkça genellikle nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Değişmez
D) Önce artar sonra azalır
Çözüm:
Çoğu katı maddenin çözünürlüğü, sıcaklık arttıkça artar. Ancak bazı katılar için sıcaklık arttıkça çözünürlük azalabilir. Ancak genel kural olarak sıcaklık arttıkça katıların çözünürlüğü artar.
Doğru cevap: A