Sınıflandırmanın Amacı ve Faydaları 9. Sınıf Biyoloji
Yeryüzünde birbirinden farklı milyonlarca canlı türü yaşamaktadır. Ayrıca jeolojik devirlerde yaşayıp yok olmuş pek çok canlı çeşidi de vardır. Örneğin uzun yıllar dünyaya hükmetmiş olan dinozorların nesli tükenmiştir. Fosil kayıtlardan elde edilen bilgilere göre dinozorlar yeryüzünde yaklaşık 250 milyon yıl önce yaşamış ve bunların 65 milyon yıl önce soyları tükenmiştir. Nesli tükenen diğer bir önemli canlı grubu da mamutlardır. Mamutların büyük kısmı 10 bin yıl önce yok olmuş, geride kalan azınlıklar ise 4 bin yıl öncesine kadar adalarda hayatlarını sürdürebilmiştir. Sınıflandırma, hem günümüzde yaşayan canlıların hem de nesli tükenmiş canlıların gruplar halinde sıralanması anlamına gelir. Sadece günümüzde yaşayan canlılar değil nesli tükenmiş canlılar da sınıflandırmanın kapsamına girer.
Organizmaları yakından incelersek, birbirlerine benzeyen özelliklerinin yanı sıra farklılıklarını da görürüz. Bu farklılıklara rağmen, organizmaları benzerlik durumlarına göre bir araya toplamak ve gruplandırmak mümkündür. Canlıları belirli özelliklerine göre gruplara ayırma işlemi, sistematik ve taksonomi adı verilen bilim dallarını ortaya çıkarmıştır. Sistematik, organizmaların farklılıklarını, isimlendirilmelerini, özelliklerini, sıralanmalarını ve akrabalıklarını inceleyen bilim dalıdır. Taksonomi olarak adlandırılan bilim dalı ise sayıca çok olan canlı türlerini bir düzen içerisine sokmaya ve bunu gerçekleştirebilmek için de yöntem ve ilkeler geliştirmeye çalışır. Yani taksonomi, sınıflandırmanın yasa, yöntem ve kurallarının teorik olarak incelenmesidir. Sınıflandırma, biyoloji dünyasını büyük bir karmaşadan kurtardığı gibi birçok yararı da beraberinde getirmiştir.
Canlıları Sınıflandırmanın Amacı
- Canlıları ve doğayı daha kolay ve anlaşılır hale getirmek,
- Doğada yaşayan ve nesli tükenen canlı türlerini birbirinden ayırmak,
- Benzer canlıların farklı bilim adamları tarafından araştırılması ile ortaya çıkacak karışıklıkları önlemek,
- Bilim adamları arasında bilgi birliği ve dil birliği sağlamak,
- Herhangi bir canlı için elde edilen bilgiyi o gurup için geçerli sayarak zaman kaybını en aza indirmek,
- Bilim adamlarının aynı canlı üzerinde tekrar çalışılmasını önlemek,
- Yaşayan ve nesilleri tükenen türler ile yeni türleri karşılaştırmak, akrabalık derecelerini belirlemek, yeni bulunan türlerin tanımlanmasını ve adlandırılmasını kolaylaştırmak,
- Biyolojik çeşitliliği ve dünya üzerindeki dağılımının anlamak,
- Ekolojik ve ekonomik materyalleri tespit etmektir.
Canlıları Sınıflandırmanın Faydaları
- Yeryüzündeki canlıların kökenlerinin araştırılabilmesi ve günümüzdeki canlılarla karşılaştırılabilmesi mümkün hale gelmiştir.
- Organizmalar arasındaki ilişkilerin incelenmesi kolaylaşmıştır.
- Faydalı bir bitki, hastalık yapan bir mikroorganizma gibi birçok canlı ile ilgili bilginin gelecek kuşaklara aktarılması mümkün hale gelmiştir.
- Bir ülkenin canlı doğal zenginliklerinden faydalanabilmesi için önce nelere sahip olduğunu bilmesi gerekir. Bu da ancak yapılacak sınıflandırma çalışmalarıyla söz konusu olabilir.
- Günümüzün en önemli konularından birisi olan çevre sorunlarının tespiti de sınıflandırma çalışmalarına dayanmaktadır. Çevre kirliliğinin sonuçlarını söyleyebilmek için, çevreyi bozmadan önce sahip olduğumuz canlı varlıkların neler olduğunu bilmek ve onları günümüzdekilerle karşılaştırmak gerekir.
Taksonomi ve sistematik, biyolojinin ana bölümleri haline gelmiştir. Bu bilim dalları; anatomi, morfoloji, fizyoloji, ekoloji, genetik, moleküler biyoloji, jeoloji, coğrafya, matematik, istatistik gibi bilimlerle yakın ilişki içerisindedir. Sayılan bu bilimlerde ilerleme kaydedilmesinin nedeni, taksonomi ile sistematiğin oldukça gelişmiş olması ve daha da geliştirilmesine yoğun bir şekilde devam edilmesidir.