Sindirim Sistemini Oluşturan Yapı Organları ve Görevleri 6. Sınıf Fen Konu

Sindirim Sistemi;

Ağız
Yutak
Yemek borusu
Mide
İnce bağırsak
Kalın bağırsak
Anüs

organlarından oluşur.

Ağız: Besinlerin vücuda alındığı bölümdür.

Dişler yardımıyla fiziksel sindirim sağlanır.
Tükürük bezleri ile karbonhidratların kimyasal sindirimi sağlanır.
Karbonhidrat, yağ ve protein içeren besinlerin mekanik sindirimi burada olur.
Karbonhidratların insan vücudunda ilk olarak kimyasal sindiriminin gerçekleştiği yer ağızdır.
Besinler buradan yutağa geçer.

Yutak: Besinlerin dil kasları yardımı ile yemek borusuna iletilmesini sağlayan bölüm yutaktır.

Burunda bulunan koku almaçları yutağa açıldığından tat alma duyusu da burada işlem görmektedir.

Yemek borusu: Yutkunmayı sağlayan yutak kasları ile yemek borusuna gelen besinler buradan sindirime uğramadan mideye aktarılır.

Yemek borusunun iç yüzeyindeki salgı bezleri sayesinde yüzeyi nemlidir.

Mide: Karın boşluğunun sol üst bölgesinde yer alan “J” şeklindeki organımızdır.

Proteinlerin kimyasal sindirimi burada gerçekleştirilir.
Midede üretilen salgı “mide öz suyu” olarak adlandırılır. Kuvvetli asit özelliği gösterilir.
Proteinlerin kimyasal sindirimi mide öz suyu ile gerçekleşir.
Midenin kasılıp gevşeme hareketini burada bulunan düz kaslar gerçekleştirir. Kasılıp gevşeme hareketi ile mekanik sindirim yapılır.

İnce bağırsak:

Besinler mideden sonra ince bağırsağa gelir. Mideden farklı olarak asitlik değeri çok azdır.
Yağların kimyasal sindirimi ise burada başlar ve biter.
Karbonhidrat ve proteinlerin kimyasal sindirimi burada tamamlanır.
Yaklaşık 8 metre olan ince bağırsak, sindirim olayının son organıdır.
Daha önce kimyasal ve fiziksel (mekanik) sindirime uğramış besinler hücrelere gitmek koşuluyla kana geçer. Bu olaya “emilim” denir.
Emilim sırasında ince bağırsak yüzeyinde yer alan uzantılar görev alır. Bu uzantıların özelleşmiş ismi “villus” olarak bilinir. Villuslar emilen besinlerin kana geçmesini sağlayan yapılardır.

Kalın bağırsak:

Karın boşluğunun alt kısmında bulunur.
Kalın bağırsakta “sindirim” olayı gerçekleşmez.
İnce bağırsakta kimyasal ve fiziksel sindirime uğrayan besinlerdeki mineral ve fazla su burada emilerek kana karışır.
Besinlerin kalın bağırsağa geldikten sonra mineral ve suyundan arınmış haline “posa” denir.
Posa şeklindeki atık maddeler sindirim sisteminin son bölümü olan anüs aracılığı ile vücuttan dışarı atılır.

Anüs: Kalın bağırsaktan sonra besinlerin atıklarının vücuttan uzaklaştırıldığı açıklıktır.

Sindirim sisteminin son basamağıdır.

Sindirim:

Sadece 3 organda gerçekleşir.
Fiziksel ve mekanik olarak ayrıştırma işlemidir.
Sadece; ağız, ince bağırsak ve midede gerçekleşir.

Sindirim Sistemi:

Tüm sindirim organları birleşerek sindirim sistemini oluşturur.

Bilgi: Sindirim ağızda başlar, ince bağırsakta biter. Sindirim sistemi ağızda başlar, anüste biter.

Not: Her iki ifadede ağızda başladığından karıştırılabilmektedir. Sorularda sindirim ve sindirim sistemi olarak ne ifade edildiğine dikkat edilmelidir.

Sindirime Yardımcı Organlar

1. Pankreas: Sindirim sistemi yardımcı organı olan pankreas, salgıladığı “pankreas öz suyu” ile ince bağırsakta sindirim gerçekleşmesini sağlar.

Mide, mide öz suyu salgısını kendi yapmakta fakat ince bağırsak sindirim için gerekli kimyasal özütü pankreastan almaktadır.
Asit yapımındaki pankreas öz suyu sindirim sırasında salgılanır.
Pankreas öz suyu ince bağırsakta kimyasal sindirim sağlar.

2. Karaciğer:

Vücutta kendini yenileyebilen tek organ karaciğer, salgıladığı “safra” ile sindirim sistemine yardımcı olur.
Boşaltım sistemi ana organı sindirim sistemi yardımcı organıdır.
Yağların mekanik sindirimi safra sıvısı ile sağlanır.
Safra üreten karaciğer bir kanal vasıtasıyla salgısını ince bağırsağa gönderir.
Vücuttaki fazla karbonhidrat ve proteini yağ olarak depo eder.