Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları 11.Sınıf Biyoloji
Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları
Kabızlık
Dışkının, bağırsaklardaki ilerlemesinin yavaşlamasıyla kalın bağırsakta bekleme süresi artacağından içerdiği suyu kaybeder. Bu durum dışkının atılmasını zorlaştırır. Uzun süreli kabızlık durumları makat çatlakları ve bu sayede de bakteriyel enfeksiyonlara yol açmaktadır.
İshal
Bağırsaklardaki dışkının içindeki suyun ve elektrolitlerin (mineral) emilimlerinin normalden yavaş olmasından dolayı dışkının fazla sulu olarak atılması durumuna denir. Su ve elektrolit kaybının yerine koyulamaması metabolizma hızında düşme ve özellikle çocuklarda ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir.
Laktoz hassasiyeti
Laktoz, süt şekeri olan bir disakkarittir. Bu disakkaritin sindirimi ince bağırsaktan üretilen laktaz enzimi ile yapılır. Yeni doğan bir bebek sadece süt ile beslendiği için bu enzimin üretimi fazladır. Fakat ilerleyen yaşlarda bebeklik dönemindeki kadar süt içilmemesi bazı bireylerde laktaz enzimi üretiminin tembelleştirir ve daha az laktaz üretilmeye başlanır. Böyle kişiler süt içmeye başladığında yetersiz laktaz enziminden dolayı laktozu sindiremez ve sütü içmeleriyle bağırsaklarında ağrı, gaz, karın şişkinliği ve ishal şikayetleriyle karşı karşıya kalırlar.
Gastrit
Mide mukozasındaki yıpranma ve zarar görme durumudur. Midenin aşırı asit salgılaması, aşırı sigara ve alkol tüketimi, aspirin gibi ilaçların fazla alınması ve bakteriyel enfeksiyon gastirite yol açar.
Ülser
Mide ve onikiparmak bağırsağının mukozasında yara oluşma durumudur. Ülser ağrısı çok şiddetli, yanıcı ve delici özelliktedir. Özellikle geceleri kişiyi uykudan uyandırma niteliğinde belirtileri vardır. Özellikle açlık durumlarında başlayan ülser yemek yenilince geçer. Fakat midenin boşalması ile beraber şiddetli şekilde tekrardan başlar. Midenin aşırı asit üretimi ve Helicobacter pylori bakterisinin neden olduğu enfeksiyon, mukus salgısının yetersiz olması, genetik faktörler ve stres ülserin başlıca nedenleri arasındadır.
Ülserin tedavisinde midedeki asit salgısının azaltılmasına yönelik uygun diyet programı, proton inhibitörü ilaçlar ve Helicobacter pylori bakterisini öldürmeye yönelik antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır.
Sindirim Sisteminin Sağlığının Korunması İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- Alkol, sigara ve uyuşturucu kullanılmamalıdır.
- Yemekten önce ve sonra eller yıkanmalıdır.
- Stres ve ruhsal gerginliklerden uzak durulmalıdır.
- Sindirim sistemini yormayacak kadar azar azar yemek yenmelidir.
- Yiyecekler iyice çiğnenip yavaş yenmelidir.
- Besinlerin çok sıcak ve çok soğuk olmamasına dikkat edilmelidir.
- Aşırı tuzlu, baharatlı ve acı besin yenmemelidir.
- Asit oranı yüksek ve kafeinli içecekler içilmemelidir.
- Parazitler düşünülerek süt ve et çiğ tüketilmemelidir.
- Lifli besinler düzenli bir şekilde tüketilmelidir.
- Dengeli ve düzenli beslenilmelidir.
- Yemeklerde ve yemek aralarında yeterli düzeyde su içilmelidir.
- Besinlerin temiz ve taze olmasına dikkat edilmelidir.
- Bağırsakların çalışmasını sağlayacak spor yapılmalıdır.
- Yemeklerden hemen sonra ağır spor yapılmayıp vücut kısa bir süre dinlendirilmelidir.