Sinapslarda İmpuls İletimi ve Etkileyen Faktörler Biyoloji Tyt Ayt Yks
Sinapslarda impuls iletimi
Bir sinir hücresiyle başka bir sinirin ya da hedef organın bağlantı bölgelerine sinaps denir. Bir sinirden diğer sinir hücresine impuls iletimi sırasıyla şu şekilde gerçekleşir;
1. İmpuls akson ucuna geldiğinde, akson ucundan sinaps boşluğuna nörotransmitter madde (Asetilkolin, nöradrenalin v.s) salgılanır.
2. Nörotransmitter madde diğer sinirin dendrit ucundaki reseptörlere bağlanır.
3. Reseptörlere bağlanan nörotransmitter madde, dendrit ucundaki hücre zarının Na+ kapılarını açar. Böylece içeriye Na+ geçerek depolarizasyona sebep olur.
4. İletim bittikten sonra sinaps boşluğundaki nörotransmitter madde enzimler tarafından parçalanır.
İmpuls iletim hızını etkileyen faktörler
Bir sinirin, eşik değerin üzerindeki uyarıya aynı şiddette tepki verdiğini daha önce belirtmiştik (ya hep ya hiç yasası). Yani elimize bir iğneyi yavaşta batırsak hızlıda batırsak, bir sinir hücresinin verdiği tepki aynıdır ama bizim verdiğimiz tepki farklıdır. Çünkü iğne hızlı batırıldığında daha çok sinir uyarıldığı için daha çok impuls oluşur ve tepki şiddeti artar. Uyarının şiddeti, süresi ve frekansı (sıklık) nın artması impuls iletim hızını, impuls şiddetini (impulsun büyüklüğü) ve impulsun yönünü etkilemezken uyarılan sinir sayısı ve oluşan impuls sayısını arttırdığı için tepki şiddetini arttırır.
İmpuls iletim hızını etkileyen faktörler aşağıda verilmiştir;
1. Miyelin kılıf varsa impuls iletim hızı artar.
2. Akson çapı arttıkça impuls iletim hızı artar. Bir elektrik kablosunun kalınlığı arttıkça kablonun direnci düştüğü için elektriği daha hızlı iletir. Sinirlerde de impuls iletimi elktriksel olduğu için aynı durum akson çapı içinde geçerlidir.
3. Sinaps sayısı arttıkça impuls iletim hızı azalır. Çünkü sinapsta impuls iletimi sadece kimyasaldır ve yavaştır